Yılanlar havadaki sesleri de duyabiliyormuş…

Yılanların duyma kabiliyetinin arkasındaki şaşırtıcı derecede karmaşık mekanizmalar üstüne meydana getirilen bir araştırma, daha evvelki varsayımlara karşın, birden çok yılanın yer titreşimlerini algılamanın yanında ayrıca havadaki sesleri de duyabildiğini buldu.

Yılanların dış kulağı olmadığı için, ses dalgalarını yalnızca karın pulları vesilesiyle yer titreşimleri kanalıyla algıladıkları yaygın olarak kabul edilen bir vaziyet. Bu vaziyet yeni keşifle değişmemiş olsa da, Queensland Üniversitesi’ndeki bir ekip tarafınca meydana getirilen yeni araştırma, çeşitli türlerin de havada dolaşan seslere de tepki gösterdiğini ortaya çıkardı.

Ekip, beş yılan cinsini (Acanthophis, Aspidites, Hoplocephalus, Oxyuranus ve Pseudonaja) içeren yakalanmış 19 Avustralya yılanı üstünde 304 tecrübe yapmış oldu. Örnekler, ağaçta yaşayan ve karasal yılanların yanında ayrıca ağır vücutlu yılanları ve daha ufak zehirli türleri içeriyordu.

Araştırmacıların daha tehlikeli yılan türlerinden güvenli bir mesafede durmalarını elde eden dikkatle oluşturulmuş bir laboratuvar sahasında, sunulan farklı Hertz seslerine verilen ufak tepkileri bile ayrım etmeleri mümkün oldu.

Ekip, deneysel muhafazanın değişik bölümlerinden farklı sesleri vererek, işitsel tepkileri gösterebilecek dokuz yılan davranışını kodladı. İncelenen türlerin tümü, havadaki seslere karşı cinse özgü tepkiler gösterdi.

Bütün türlerin sesten uzaklaştığı gözlemlenirken, sesin kaynağına doğru devinim ediyor benzer biçimde görünen tek tür woma pitonlarıydı (Aspiditler).

Çalışmanın kafa yazarı Dr. Christine Zdenek yapmış olduğu açıklamada, “Woma pitonları, daha ufak türlere gore daha azca avcısı var olan büyük gece yılanlarıdır ve büyük ihtimalle o denli dikkatli olmaları gerekmez, bundan dolayı sese yaklaşma eğilimindedirler” dedi.

Cinse özgü bu davranışlar, havadan yayılan seslere karşı mühim seviyede daha davranışlarında ölçülü ve savunmacı davranışlar sergilediği görülen Taipanların (Oxyuranus) tepkilerinde de gözlemlendi. Dr. Zdenek’in söylediğine gore “taipanlar, avcıları olan yırtıcı hayvanlar hakkında endişelenmek zorunda kalabilirler ve aynı zamanda etken olarak avlarının peşine düşerler, bundan dolayı duyuları oldukça daha kırılgan görünmektedir.”

Araştırmacılar, tür kimliğinin tepki davranışlarının yüzde 88’inden fazlasını açıkladığını tahmin ediyor. Sadece, mühim bir yüzde 3,6, sesin Hertz frekansına gore tepki veriyordu ve sesin havada mı yoksa yer titreşimlerinde mi devinim ettiğine bağlı olarak değişik tepkisel davranışlar sergileniyordu.

Bu yeteneğin tam işlevi hala belirsiz olsa da, çalışmada kullanılan hayvanların türlere bağlı olarak seslere değişik tepkiler gösterdiği görüldü. Bu değişik tepki davranışları, işitme yeteneklerinin türe özgü ihtiyaçlara ve davranışlara uyacak biçimde uyarlandığını öneriyor.