Uçaklarda bulunan karakutu tam olarak nedir? Karakutu ne işe yarar?

Dünya üstünde pek oldukca değişik tayyare türü bulunsa da, bütün uçakların “karakutu” olarak isimlendirilen ortak bir noktası var. Karakutu olarak herkesçe malum olan bir uçuş degisecek kaydedicisinin, günümüz şartlarında her uçakta bulunması lüzumlu ve son derece mütevazi bir görünüme haiz. Sadece tayyare üstündeki vakaları idrak etmek, uçuşları setretmek, kazaların nedenini saptamak ve gelecekteki uçakları büyütmek olgunlaştırmak için en mühim araçlardan birisi.

Uçaklardaki karakutu tam olarak nedir?

Uçuş degisecek kaydedicisi (FDR) ve kokpit ses kaydedicisi (CVR) olarak da herkesçe malum olan tayyare karakutusu, havacılıkta uçuşlar esnasında mühim verileri ve sesleri kaydetmek için kullanılan eleştiri bir cihazdır. Karakutu, adına karşın aslen kara değil, bir kazadan sonrasında basitçe olmasına yardım etmek için parlak turuncuya boyanmıştır. Bu aygıt, havada gerçekleşen kazaların araştırılmasında oldukca mühim bir role haiz ve uçuş esnasında neler olduğuna dair düşünce sağlıyor.

Karakutu, FDR ve CVR oluş suretiyle iki farklı bileşenden meydana gelir. FDR, her şeyden önce irtifa, hava hızı, yön, dikey hızlanma, denetim girdileri, motor performansı ve oldukca sayıda öteki tayyare sistemi verileri iç oluş suretiyle pek oldukca uçuş parametresini kaydeder. Bu bilgiler, uçağa yerleştirilen farklı sensörler ve araçlar vasıtasıyla toplanır ve ondan sonra güvenli siyah kutuda gizlenen verilere eklenmiş olur. bundan farklı olarak, pilot ve mürettebat iletişimleri, radyo yayınları, alarmlar ve öteki ilgili sesler iç oluş suretiyle kokpitteki bütün sesleri ve konuşmaları kaydeden CVR ile içerideki insanlardan gelen verileri de depolar.

Karakutular, bir çarpışmadan daha evvelki nihayet 25 saatin uçuş verilerini ve kokpitten gelen nihayet iki saatlik sesi saklar.

Karakutular, yaşanabilecek en fena kazalarda bile uçaktan geriye kalan nihayet parça olacak biçimde tasarlanmıştır. Bu kutular uçağın kuyruğunda muhafaza edilir ve bu da onlara en iyi hayatta kalma şansı verir.

Kutunun kendisi ısıya dayanıklı bir kaplama ile kaplanmıştır ve gereğinden fazla ısıya, basınçlara ve çarpma darbelerine dayanacak biçimde paslanmaz çelik ya da titanyumdan yapılmıştır. Siyah kutu tarafınca kaydedilen veriler, yangın ve suya daldırma şeklinde gereğinden fazla koşullara dayanacak biçimde tasarlanmış sert durum belleğinde muhafaza edilir. Bu sağlamlık, cihazın çok büyük kazalardan sağlam kurtulmasını ve ondan sonra yapılacak irdelemeye muavin olmasını tedarik etmek için çok mühimdir.

Bir tayyare denize düştüğünde, karakutu sinyaller vermeye adım atar ve bunu 90 güne kadar sürdürerek yetkililerin karakutunun yerini tespit etmesine ve ne işe yaradığını anlamasına imkan tanır.

Bir kaza yaşanması durumunda, araştırmacılar kazaya neden olan olayların sırasını tekrardan oluşturmak, sebebi ya da katkıda var olan faktörleri ortaya çıkarmak ve gelecekte benzemekte vakaları önlemek adına güvenlik önerileri önermek için siyah kutu verilerini çözümleme eder.

Karakutular, gelecekteki uçuşların ve uçakların güvenliğini arttıran veriler sağlamanın yanında ayrıca, kaza yerlerinin ya da yitik enkazların olmasına muavin olarak hayatta kalanların olmasına da destek sağlar. bundan farklı olarak bir kazanın insan hatası mı yoksa mekanik bir bozukluk mı bulunduğunu anlamamıza muavin olabilirler.