Romanya’daki “büyüyen” kayalar… – CHIP Online

Minik Romanya kasabası Costești, eşi benzeri olmayan bir kaya grubuna ev sahipliği yapıyor. Kayaların tipik hareketsiz yaşamıyla yetinmeyen bu şişkin kayalar, yavaşça içlerini dışarı sızdırıyor, hatta canlıymış benzer biçimde büyüyüp devinim ediyormuş benzer biçimde görünebiliyor. Trovant olarak herkesçe malum olan bu garip jeolojik yapıların hem de “yaşayan kayalar” olarak adlandırılması, tam da bu yüzden şaşırtıcı değil.

Trovanları araştıran bilimsel emek harcamalar yok denecek kadar azca, sadece bu acayip kayalar seneler içinde oldukça sayıda yer bilimci ve turistin ilgisini çekti. Bu yuvarlak kayalar, Romanya’nın başkenti Bükreş’in kuzeyindeki bölgede oldukça sayıda yerde bulunabiliyor.

Bu kayalarla ilgili çeşitli tartışmalar olsa da, trovanların, sert dış kum katmanlarına haiz kumtaşı blokları olduğu düşünülüyor. Bu bloklar etraflarındaki kayalardan daha sert ve bu yüzden çevredeki daha yumuşak anne kaya aşındığında yer yüzüne çıkabiliyor.

Kayanın üstüne yağmur yağdığında, yağmur suyu betonun mineral içeriğiyle reaksiyona girerek dahil kısımlarının dışarı sızmasına ve kayanın genişliyor benzer biçimde görünmesine niçin olabilmektedir.

muhakkak ki burada jeolojiden bahsettiğimiz için, bunun aslına bakarsak hakikaten oldukça yavaş gerçekleştiğini belirtmemiz gerekmektedir. Kayaların 1.200 senede 5 santimetreden daha azca “büyümüş olduğu” tahmin ediliyor. Şu demek oluyor ki bu vakası bir hızlandırılmış video çekimi ile kaydetmek pek mümkün değil.

Buila-Vanturarita Ulusal Parkı’nın eş yöneticisi Florin Stoican 2010’da Radio Romania International’a “Trovantlar temelde oval ya da global şekildedir, sadece oldukça farklı şekillerde ortaya çıkabilirler” demiş ve eklemişti: “Geçmişleri son derece kolay. Yedi milyon sene evvel, bugünkü taş ocağının olduğu yerde bir delta vardı. Bu delta, eski dönem öncesi bir ırmak tarafınca kıtanın dört bir yanından toplanan ve taşınan çökeltiler, bilhassa kumtaşı ve silttaşı içeriyordu. Akabinde farklı mineral maddeler eriyerek bu çakıl ve kum havzasında dolaşan çözeltiler haline geldi.”

Stoican’ın sözleri şu şekilde devam ediyordu: “Bu mineraller çimento vazifesi görmüş oldu ve farklı tortul parçacıkları birbirine yapıştırdı. gün itibariyle, farklı bileşimlere haiz trovantlar var. Bir kısmı kumtaşından, ötekiler çakıldan yapılmıştır. Jeolojik terminolojide, kumtaşı ve konglomeralardan yapılırlar.”