Maraş Katliamı : Türkiye tarihinin karanlık bir sayfası

Maraş Katliamı nedir? ne süre yaşanmıştır, Maraş Katliamı sebebi nedir, kaç şahıs öldü, hangi sene gerçekleşti, Maraş Katliamı fotoğrafları sorumluları, yaşananlar, nasıl gerçekleşti şeklinde sorularınıza herdembilgiler’da cevap bulabilirsiniz.

19 – 24 Aralık 1978 Kahramanmaraş’ta yaşanmış olan Maraş Katliamı olarak tarihe geçmiş üzüntü olayların yaşandığı tarihtir. Resmi kayıtlarda Maraş vakaları olarak geçer.

Peki 19 – 24 Aralık 1978 tarihleri arasındaki süreçte neler oldu ? Olayın çıkış sebebini ve halkın nasıl galeyena geldiğini anlayabilmek için o devrin ülkemiz’sinde yaşanmış olan olayların ve memleket yönetiminin ne durumda bulunduğunu detaylı biçimde incelemenin lüzumlu bulunduğunu düşünerek ülkemizde 1978 yılını özetlemek gerekirse özetleyelim.

1978’de ülkemiz’nin siyasal durumu

80 Darbesine ortalama 2 sene kalmış. memleket sağ – sol çekişmesiyle sarsılıyor . Ecevit, Güneş otel manevrasıyla hükümette . Karşıcılık Süleyman Demirel’li Hakkaniyet partisi ve Alparslan Türkeş’li MHP. Ülkenin gündeminden Kargaşalık haberleri , katliam vakaları asla tamamlanmamış olmuyor . Cinayetlerin büyük bir kısmı siyasal ve faili bilinmeyen. Siyasal dernekler kapatılır hale gelmiş. memleket siyasal istikrardan yoksun. Ekonomide döviz sıkıntısı yaşanmakta. bundan böyle sokaklar halk için hiçte güvenli değil. Kısaca kısacası memleket ekonomik sıkıntılarla boğuşurken, siyasal çekişme ve çarpışmanın kucağında, devlet otoritesi vakaları durdurmakta yetersiz kalıyor. memleket bu kargaşanın bataklığında gömülürken takvimler aralık ayının ortalarını göstermekte.

Kahramanmaraş’ya neler olmuştu?

Aralık 1978 – Kahramanmaraş

Ülkenin genelinde yaşanmış olan gerginlik şehirde de yapacağı tesiri göstermekte. O devrin kaçınılmaz bir vakası olan sağ ve sol gruplaşmalar Maraş’ı da tutsak almış. Bu yüzden şehirde siyasal çekişmeler yaşandığı bir dönemdi. Sadece bu siyasal çekişmede bir yan başka güçlerin yardımıyla acayip faaliyetler içinde girişmiştir. Yaşanmış olan üzüntü olaylardan yedi gün evvel, Alevilerin ve solcuların çoğunlukta olduğu semt ve mahallelerde görevli olduklarını ifade eden çeşitli kişilerin nüfus sayımı yaptıklarını söyleyerek evleri dolaşır, evlerde kaç kişinin yaşamış olduğu şeklinde sorular sorarak ve evlere yeni numaralar vereceklerini söyleyerek kapıları al boya ile işaretlerler. Ahali ilk başta şaşırır sadece bu faaliyetlere mana veremez. O günlerde Gösterimde Cüneyt Arkın’ın rol almış olduğu ” Güneş ne süre doğacak” adlı film olduğu bilinmektedir. ( SSCB’ye eleştiren bir film olarak bilinmektedir.) Bu film gösterimdeyken beyaz perdeye azca tesire haiz bir bomba atılır ve ani ortalık karışır. Ortaya derhal bir iddia atılır ;”Bombayı solcular attı!” binaenaleyh şehirde CHP ve PTT binası önüne yürüyüş düzenlenir .

Bir şehir bu şekilde çatışmaya sürüklendi

Bu vaka katliamın fitilini ateşleyen vaka olarak bilinmektedir. kent bundan böyle aylardır meydana gelen o yoğun çekişmenin peşinden çatışmaya sürüklenmiştir. Şehrin değişik yerinde bombalı hareketler gerçekleşir. 20 Aralık’ta akşam saatlerinde Alevi ve Solcuların büyük ihtimalle gittiği Yeni Mahalle’de var olan Akın Kıraathanesi’ne patlayıcı madde atılır ve iki şahıs yaralanır. Sonraki akşam sağ görüşlü vatandaşların evlerine saldırılar olur. Failleri bulunamaz. Benzer akşam (21 Aralık 1978) Maraş Iş Lisesi öğretmenlerinden Hacı Çolak ve Mustafa Yüzbaşıoğlu okuldan evlerine giderken silahlı saldırıya uğrarlar. Solcu olarak herkesçe malum olan öğretmenlerden Hacı Çolak vaka yerinde yaşamını yitirirken Mustafa Yüzbaşıoğlu’da hastaneye götürülmesine karşın kurtarılamaz. 22 Aralık’ta “solcu” öğretmenlerin cenazeleri evvel Maraş Lisesi önünde, peşinden da 5000 kişinin katılmış olduğu kortej halinde Yüce Cami’ye doğru yola çıkar. Öğretmenlerin cenazelerinin getirilmiş olduğu camide var olan sağcı bir grup , ölenlerin cenaze namazının kılınmasına karşı çıkarak engellemeye çalışır ve orada da ani ortalık karışır. Şehir meydanına sıçrayan karışıklıkta 3 sunni mezhebe mensup şahıs yaşamını kaybeder.

Maraş vakalarında en kanlı sahnelerin fitili, öldürülen iki sol görüşlü öğretmenin cenazesinin kaldırıldığı akşam saatlerinde ateşlendi. Maraş’ta üç sünni gencin öldürülmesi kentte karışıklığa niçin oldu. Bu karışıklığı bir katliama dönüştürecek anons ise 22 Aralık gecesi belediyenin hoparlöründen geldi: “Üç Müslüman din kardeşimiz komünistler tarafınca öldürüldü. Bunların kan sıvısını yerde kalmayacak!’’

Maraş’ı geren skandal anonslar!

Bu anons derhal peşinden cami hoparlörlerinden de yapılmış oldu. “Dün meydana gelen vakalarda komünist ve Aleviler tarafınca şehit edilen üç din kardeşimizin cenazesi kalkacaktır. Tüm din kardeşlerimiz buna katılsınlar, nihayet görevlerini yapsınlar” seklindeki anonslar, kentte bundan böyle art alınamaz bir savaşın habercisiydi. Belediye hoparlöründen meydana getirilen anonslar sabahın erken saatlerinden itibaren sürdü. Halk ölen sünni vatandaşların cenazesinin kaldırılmasına çağrılıyordu. Asker, yayının yapıldığı belediyeye gittiğinde gösterim odasında kimse yoktu. Kime sorulduysa, yayını kendilerinin yapmadığını söylüyordu. Tahrik olan halk , provokatörlerin liderliğinde saldırıya geçti .

bundan böyle vaka sağ – sol çatışmasından çıkmış, bir mezhep kavgasına dönüşmüştü . İşte faşizm ve irticada tam bundan böyle kendini gösterecekti . Olayın önünü alabilmek iyice zorlaşmıştı. Akıllar bundan böyle kullanılamıyordu. Galeyana gelen halk Alevi nüfusun çoğunlukta olduğu Yörükselim Mahallesinde evvelinden işaretlenmiş olan evlere hücum etti. Bu saldırıda bir çok kişi öldü ve yaralandı . Birden çok evde ateşe verilmişti. Arkasından öteki bir alevi Mahallesi Serintepe’ye saldırıldı. Asker müdahale için vaka yerine gitmişti sadece asker telsizine bir anons geldi. ”Kışlaya hücum oldu! Aleviler Kışlayı bastı!” Asker vaka yerinden ayrılıp kışlaya geri dönmek mecburiyetinde kaldı sadece anons asılsızdı. Asker gidince meydana gelen güvensiz ortam yerini bir katliama bıraktı ; 93 ev tahrip edildi ve 13 şahıs öldürüldü. Akşama doğru tekrar alevi nüfusunun yoğun olduğu Yusuflar Mahallesiydi. Bilanço tekrar ağırdı; 16 ölü oldukça sayıda yaralı.

Karanlık günlerin peşinden Kahramanmaraş

Vakalar şehirde bu kadar büyürken Başbakan Ecevit halkı sakin olmaya çağırıyordu. Şehirde sokağa çıkma yasağı olmasına karşın saldırılar rahatça gerçekleşiyor , şehrin güvenlik birimleri ise yetersiz kalıyordu. Bu çaresizliğin sonu ülkedeki 13 ilde sıkıyönetim ilanını getirdi. Sıkıyönetimle beraber vakalar bastırıldı . Sadece yaşanmış olan olaylardan geriye 100’ü geçen ölü sayısı , yüzlerce yaralı ve yaşatılan zulüm karşısında yerini yurdunu terkedip göç yapmak eylemek zorunda kalmış Alevi nüfus vardı.

Maraş Katliamı ve ülkemiz’ye kaybettirdikleri

ülkemiz’nin yakın tarihinde yaşanmış olan bu üzüntü olayın üstünden seneler geçmiş olmasına karşın, hala bu ülkede gizliden bir ayrımcılık ve toplumsal statü farkı varlığını sürdürmektedir. O günlerde yaşanmış olan üzüntü vakalar bugün kimileri tarafınca vaka olarak nitelendirilirken kimileri tarafınca da kırım olarak nitelendirilmektedir. Gelinen noktada ülkemizin evveliyatına sürülmüş bu siyah lekeyi seneler geçmiş olmasına karşın üzülerek anıları canlandırmak kalmıştır. Tekrar bu şekilde us ve izan dışı provokasyonlara prim verilmemesi ve bir kez daha bu şekilde acılar yaşanmaması dileğiyle…

Maraş Katliamı Belgeseli | 32.Gün Arşivi