Kuzey Kutbu mu Daha Soğuktur Güney Kutbu mu?

şimal Kutbu ve cenup Kutbu dünyadaki en soğuk yerlerdir. Sadece bu alanlar birbirlerine benzemekte gözükse de, birisi diğerinden oldukca daha dondurucudur. Peki, şimal kutbu mu daha soğuk cenup kutbu mu? Bu makalede bu probleminin yanıtına ve nedenine bakıyoruz.

Gezegenin üstündeki ve altındaki konumları nedeniyle Güneş’ten direkt ziya alamadıkları için hem şimal Kutbu aynı zamanda cenup Kutbu soğuktur. Her ikisinde de, Güneş yazlarının ortasında bile daima ufukta alçakta kalır. Kışlar esnasında ise Güneş ufkun oldukca altında durarak aylarca ortaya çıkmıyor.

Bunlara ilave olarak, kutuplardaki buz ve karın ak yüzeyleri son derece yansıtıcıdır. Şu demek oluyor ki, onlara ulaşan güneş ışığından gelen enerjinin bir çok uzaya art dönerek bu yüzeylerin üstündeki havanın nispeten serin kalmasına neden olur.

GÜNEY KUTBU DAHA SOĞUKTUR

Bu sebepler her iki kutbun da gereğinden fazla soğuk olmasına neden olsa da, Woods Hole Denizbilimi Enstitüsü’ne nazaran cenup Kutbu şimal Kutbu’ndan mühim seviyede daha soğuk kalıyor. şimal Kutbu’ndaki senelik averaj ısı, kış ayları eksi eksi 40 santigrat ve yazın kavurucu aylarında 0 santigrattır. Sadece cenup Kutbu, senelik averaj eksi eksi 60 °C ve yazın kavurucu aylarında eksi eksi 28.2 °C ile oldukca daha soğuktur.

cenup kutbunun şimal kutbundan daha soğuk olmasının anne sebebi, bununla beraber aralarındaki en gerekli farkı gösteriyor. Columbia Üniversitesi’nin New York’taki Lamont-Doherty Dünya Gözlemevi’nde kutup bilimcisi Robin Bell, Live Science ile yapmış olduğu görüşmede “şimal Kutbu bir okyanus ve cenup Kutbu bir kıtadır” diyor.

şimal Kutbu siyah ile çevrili bir okyanustur. Antarktika okyanusla çevrili bir siyah parçasıdır. Su, karadan daha yavaş soğur ve ısınır, bu da sıcaklıkların gereğinden fazla noktalara daha azca ulaşmasına neden olur. şimal Kutbu Okyanusu buzla kaplı olsa bile, sularının göreceli olarak yüksek ısıyı, iklim üstünde ılımlı bir etkiye haizdir ve şimal Kutbu’nun Antarktika’dan daha sıcak kalmasına destek sağlar.

Buna ilave olarak, şimal Kutbu deniz seviyesinde yer alırken, Antarktika, averaj 2.300 metre yükseklik ile en yüksek kıtadır. Tahmin edebileceğiniz benzer biçimde, hususi bir vaziyet (etken volkan benzer biçimde) olmadığı sürece bir yer ne kadar yüksekse, o denli soğuk olur.

NASA’YA GÖRE GÜNEY KUTBUNUN DAHA SOĞUK OLMA NEDENLERİ

Benzer soruya NASA da cevap veriyor. NASA’nın bu soruya yanıtı özetle şu şekilde:

• şimal Kutbu, karayla çevrili bir okyanustur. cenup Kutbu okyanusla çevrili karadır. (cenup Kutbu bir siyah parçasıdır, bu yüzden de Antarktika adıyla yedi kıtadan birisi olarak kabul edilmelidir).

• şimal Kutbu buzunun altındaki okyanus soğuktur fakat tekrar de Antarktika buzulundaki buzdan daha sıcaktır. Böylece okyanus havayı birazcık ısıtır.

• Antarktika kuru ve yüksektir. Dağlarının bir çok deniz seviyesinden oldukca yüksektir. Şu demek oluyor ki Antarktika, şimal Kutbu’na nazaran daha çok yüksekliğe haiz. Ve ne kadar yükseğe çıkarsan, o denli soğuk olur.

• cenup Kutbu’nun şimal Kutbu’ndan oldukca daha soğuk olmasının anne sebebi, kutuplar çevresinde esen rüzgarların şiddetidir. Antarktika rüzgarları oldukca kuvvetlidir ve daha sıcak havanın kutup havasıyla karışmasını önler. Bu şimal Kutbu’nda da olur, sadece şimal Kutbu’nu çevreleyen rüzgarlar o denli kuvvetli değildir. Bundan dolayı, daha sıcak orta enlemlerden gelen daha sıcak hava, kutup havasıyla karışarak şimal Kutbu’nu daha sıcak hale getirebilir.