Kamlumbağalar nükleer testlerin tarihinin anahtarı olabilir…

20. yüzyılın ikinci yarısında insanoğlu Dünya’yı atom bombalarıyla bombalamakla meşgulken, gezegenimizin dört bir tarafındaki deniz ve siyah kaplumbağaları sessiz (ve oldukça yavaş) bir halde hayatlarına devam ediyorlardı. Onların haberi olmadan, korkulu patlamaların mirası kabuklarına derinlemesine kazınıyordu.

Yeni araştırmalar, atom bombası kontrol sahaları ve nükleer atık depolama sahalarının yakınında var olan deniz ve siyah kaplumbağalarının kabuklarını inceledi. Bilim adamları, kabuklarının keratin katmanlarında, nükleer serpintiden meydana gelen antropojenik uranyumun açık izlerini keşfettiler.

Tıpkı ağaç halkaları benzer biçimde, bu hayvanların kabukları da “çevresel data deposu” vazifesi gören katmanlar halinde büyüyor. Araştırmacıların yeni makalelerinde açıkladıkları suretiyle, bu vaziyet, nükleer bomba patlamalarının tarihini tekrardan yapılandırmak için bir otomobil olarak kullanılabilir.

New Mexico Üniversitesi ve ilk atom bombasının doğduğu yer olan Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’ndaki bilim adamları, nükleer bombaların kullanımına bağlı farklı sıcak noktalardan beş kabuk topladı. Marshall Adaları Cumhuriyeti’nden bir yeşil deniz kaplumbağasına, güneybatı Utah’tan bir çöl kaplumbağasına, cenup Carolina’daki Savannah Nehri Bölgesi’nden bir ırmak su kaplumbağasına ve şark Tennessee’deki Oak Ridge Koruma Bölgesi’nden bir kutu kaplumbağasına ilişkin kabuklarda olağandışı uranyum izleri bulunmuş oldu.

Kabuklar ne nükleer vakalar örtüşüyor

Kabuklardaki uranyum izlerinden bir kısmı nükleer vakalarla yakından örtüşüyor. Oak Ridge Koruma Bölgesi’nden gelen kabuk, 1955 ile 1962 yılları aralığında gelişme halkalarında bir uranyum imzası içeriyordu. Bu izler 1958’de zirveye ulaşıyordu ve bu, bölgedeki yüksek derecede zenginleştirilmiş uranyumun havaya salınmasıyla direkt bağlantılı olarak görülüyor.

Marshall Adaları’ndan gelen kabuk ise bilhassa dikkat çekiyor. Mükemmel bir doğaya haiz bu ırak adalar grubu, 1946 ile 1958 yılları aralığında Amerika için Pasifik Tecrübe etme Sahası olarak hizmet vermiş ve arkasında hoş olmayan bir miras bırakan ortalama 67 nükleer teste tanıklık etmiştir.

Bu nihayet çalışmada kullanılan yeşil deniz kaplumbağası kabuğu, 1978 senesinde, bölgedeki nükleer testlerin sona ermesinden ortalama 20 sene sonrasında, Enewetak Atolü civarlarında yakalanan bir kaplan köpekbalığının karnından toplandı. Kaplumbağa nispeten gençti ve patlama esnasında hayatta olması pek mümkün değildi, sadece kabuğunda halen uranyum izleri bulunuyordu.

Araştırmacılar, kabuğundaki radyonüklit kanıtlarının, Mercan Adası’ndaki temizleme faaliyetlerinin eski kirlenmiş çökeltileri nasıl harekete geçirdiğini gösterdiğinden şüpheleniyorlar. Seçenek olarak bu, atol lagününde bombadan meydana gelen eski kirliliğin halen var olan bulunduğunu ve tahriş olmuş deniz yosunu ve alglerden meydana gelen beslenme kanalıyla kaplumbağa kabuğuna ulaştığını izah edebilir.

Atom bombalarının geçmişini kovuşturmak için kullanılabilecek tek canlılar kabuklu sürüngenler değil. Eskiden mercan iskeletleri ve yumuşakça kabukları da kullanılmıştır. En uzun yaşayan omurgalılardan önde gelen Grönland köpekbalığının gözleri de şaşırtıcı derecede tesirlidir.

Sadece araştırmacılar, deniz ve siyah kaplumbağalarının Dünya’daki nükleer aktivite tarihini bir araya ulaştırmak için bilhassa faydalı araçlar bulunduğunu söylüyorlar. Bu yüzden bunların atom bombalarının gezegenimizi nasıl değiştirdiğine dair daha çok araştırma için kullanılabileceğini umuyorlar.

Araştırma, PNAS Nexus dergisinde gösterildi.