Einstein’ın “en büyük hatası” yıllar sonra farklı bir formda geri döndü….

Albert Einstein büyük ihtimalle çok önemli dehası ile tanınıyor olsa da, o bile öteki insanoğlu şeklinde nitelikleri ve kusurları olan bir kişiydi ve her insan şeklinde o da hatalar yapmış oldu. Büyük fizikçinin, kendisinin de kabul etmiş olduğu en büyük bilimsel hatası ise, bugün aklımıza ati bir hata olmayabilir. Einstein’ın, kendi deyimiyle en büyük hatası, evrenin hareketsiz kalmasını istemekti.

Bu mevzuda yanılmış olsa da, dünya görüşü onu denklemlerini düzeltmeye itti. tekrar de, bu düzeltme, insanlığın kozmosu anlamasına yardım etmek için yeniden karşımıza çıktı. 1915’te Einstein, hususi görelilik kuramının sınırlarını aşarak umumi görelilik kuramını yayınladı.

Bu, her şeyi kapsayan bir yerçekimi teorisi haline geldi ve yalnız bizim evrenimizi değil, bizimkinden oldukca değişik evrenleri de açıklıyor. Sadece evrenimiz için hazırladığı yerçekimi tanımında, en azından kendi görüşüne gore bir mesele vardı. O vakitler Einstein ve bilim adamlarının bir çok, evrenin durağan olduğuna inanıyorlardı: Devamlı böyleydi ve büyük ölçekte asla değişmemişti. Samanyolu daima olduğu şeklinde varlığını sürdürmüştü ve hiçbir şey bunu değiştirmeyecekti.

Fakat ufak galaksimizi ölümsüz şartlarını yerine getirmek için sayıları bir araya getirdiğinizde, garip bir netice ortaya çıkıyor. Her şey benzer noktada sonlanıyor, bir siyah deliğe dönüşüyor, bu da denklemlerden gelen fakat gözlemlenmemiş bir şey. Samanyolu çökmüyor, bu yüzden felsefi çatışmayı çözmek için Einstein denkleme fazladan bir parametre ilave etti: Kozmolojik durağan(durgun).

Kozmolojik durağan(durgun) nedir?

Bu kozmolojik sabitin, her şeyin bir tekilliğe dönüşmediği gerçeğinden başka hiçbir gözlemsel öne sürülen sebebi yoktu. Sadece bir şeyi gözlemlemeden evvel varlığını önermek fizikte duyulmamış bir şey değil.

Doğrusu, var olmayabilecek bir şeye bağlı fizyolojik bir parametre uydurduğunuzda yapılacak en iyi şey önerilere ve düzeltmelere açık oluş olabilir. Sadece Einstein, kendisine bu mevzuda alan okunduğunda son derece alınganlaşıyordu. Devamlı yanlış bir halde eleştiren ve bir çok vakit aşağılayan bilim adamları, hem Einstein’ın kendi teorisinin aynı zamanda gözlemlerinin bu fikirle çelişmeye başladığını gösterdi. Yirmi sene içinde, düşünce birliği ezici bir büyük ihtimalle ona karşıydı, bu yüzden kozmolojik sabiti “en büyük hatası” olarak adlandırarak terk etmeye karar verdi.

Sadece öykü burada sona ermiyor ve nihayet bir sürpriz yaşanıyor. 1998’de gökbilimciler, evrenin genişlemesinin hızlandığını keşfettiler. Gizemli görünmez itişe karanlık enerji adı verildi. Ve hikayenin buraya gelmesinden dolayı umumi görelilik denkleminde onu tanımlamanın şu anki en iyi yolunu tahmin edebilirsiniz: Bir kozmolojik durağan(durgun)! Bu yeni kozmolojik durağan(durgun) Einstein’ın kullandığı durağan(durgun) ile benzer olmasa da, tekrar de bir durağan(durgun) olduğu gerçeği değişmiyor.

Bir ihtimal karanlık enerji gelecekte durumu ve denklemleri değiştirebilir, sadece Einstein’ın en büyük hatası, hataların keşifler için bir kapı olduğu fikrini hakkaten somutlaştırıyor.