Eğer böyle bir insansanız, Mars’ta ölme ihtimaliniz daha yüksek

Yeni bir emek verme, Mars’taki bir yerleşimin hayatta kalması için ihtiyaç duyulan en uygun yol Mars sakini sayısını ortaya çıkarmak için kolonilerin simülasyonlarını gerçekleştirmiş oldu ve bunun yanında, belirli kişilik türlerinin büyük ihtimalle bu şekilde bir vazifeden ırak durması icap ettiğini ortaya çıkarttı.

Eğer insanoğlu başka bir gezegende kalıcı bir yerleşim kurmaya karar verirse, pek oldukca bilinmezle karşı karşıya kalacağız. Ön baskı sunucusu arXiv’de gösterilen ve hemen hemen yargıcı değerlendirmesinden geçmemiş olan yeni bir araştırma, bir koloninin en iyi hayatta kalma şansı için hangi boyutta olması icap ettiğini ortaya çıkarmak amacıyla 28 senelik oldukca sayıda simülasyon çalıştırarak bu bilinmeyenlerin bazılarını sınırlamaya çalışmakta.

Evvelinden de bu suali cevaplamaya işçi emek harcamalar vardı. 2020 senesinde, kolonicilerin emek verme kapasitesini aşmadan hayatta kalmaları için lüzumlu bütün görevleri yerine ulaştırmak için ihtiyaç duyulan insan sayısının 110 olduğu belirlenmişti. Bu makaleden esin alan yeni ekip, Kızıl Gezegendeki hayat hakkında birazcık değişik varsayımlarda bulunmuş oldu. Bu varsayımlar içinde koloninin aslına bakarsanız inşa edilmiş olduğu, yiyecek, hava ve suyun mahalli olarak üretilebileceği ve gezegende de enerji üretilebildiği yer alıyordu.

En büyük farklardan birisi, koloninin boyutunu genişletmek için insan göndermektense tekrardan araç-gereç göndermenin daha münasip maliyetli olacağını varsayarak, koloninin Dünya’dan düzgün biçimde bir halde araç-gereç alacağını modellemesiydi.

Gizmen simülasyonları, en gerekli olarak ajanlara (karakterlere) nitelikler atar (The Sims benzer biçimde bir oyunda karakterlerinizi yarattığınız aşamayı düşünebilirsiniz) ve arkasından kolonidekilerin emek verme günlerini ve öteki ekip dostlarıyla olan etkileşimlerini simüle eder (bir kez daha The Sims’i düşünebilirsiniz, sadece oyuncuların karakterlere uyguladıkları olağan ruhsal baskı olmayan bir sürümü olabilecektir.).

Ekip, makalede “Her ajana, NASA’nın İnsan Faktörleri ve Davranışsal Performans Elemanı araştırmasıyla tutarlı olarak sivil ve askeri mesleki uzmanlıklarıyla ilgili beceriler verilir” yazıyor ve bu NASA araştırmasının “koşullara ve mürettebat rollerine nazaran genelleştirilebilen kabiliyetleri ve Mars’a yapılacak 30 aylık bir bulgu gezisi esnasında bütün mürettebat üyelerinin gerekseme duyacağı kabiliyetleri çözümleme ettiğini” açıklayarak devam ediyor.

bundan farklı olarak ekip, gizmen simülasyonunda kişiliği de hesaba katmaya çalıştı ve onlara çeşitli değişik kişilik tiplerini verdi. Bu tipler içinde; rekabet kuvveti ve saldırganlığı düşük olan Uyumlular; dışa dönük ve toplumsal etkileşime gerekseme duyan Sosyaller; rekabetçi kişilerarası yönelime haiz olan ve sıkı rutinlere sabitlenmiş Tepkiciler; ve oldukça rekabetçi ve saldırgan olan, can sıkıntısıyla kafa edemeyen ve rutine geçemeyen Nevrotikler bulunuyordu.

Her ajanın, onları öldürebilecek bir can çubuğu vardı. Kendi kişiliklerine haiz yeni Marslıların ikmali, ölenlerden meydana gelen boşlukları içini doldurmak için periyodik olarak gerçekleşecekti. Simülasyonlar 28 sene süresince yürütüldü ve kolonileri başlatan 10 ila 170 içinde değişen sayıda insan vardı. Çalışmanın neticesinde, bir koloniyi devam ettirmek için ihtiyaç duyulan en düşük sayının 22 bulunduğunu buldular. Bu sayı, düzgün biçimde tekrardan tedarik görevleri olamayacağını varsayan daha evvelki emek harcamadan oldukca daha düşüktü.

NEVROTİKLERE DİKKAT

Sadece beklemedikleri şey, nevrotikler arasındaki ölüm oranıydı.

Ekip, “gözlenen birincil fenomen, Mars nüfusunun azalmasında ortaya çıkıyor” diye yazdı ve sürdü: “Yerleşimin üyelerinin yerleşim kaynaklarının yetersizliğinden, hayat alanı kazalarından ya da vapur taşımacılığı felaketlerinden etkilenme olasılığı eşit olsa da, ‘nevrotik’ psikolojiye haiz Marslılar öteki psikolojilere nazaran oldukca daha yüksek oranda ölüyor. Nüfusları iyice düşük bir seviyeye ulaştığında yerleşim nüfusu istikrara kavuşuyor.”

Ekip, nevrotik kişiliklerin kolonideki yaşamları süresince üzüntü çektiğini ve bu kişilik tipinden daha azca insan varken koloninin iyileştiğini belirtiyor: “Nevrotik psikolojiye haiz ve başa çıkma kapasitesi yüksek olan Marslılar, öteki Marslılarla etkileşimden minimum yararlanıyor ve başa çıkma kapasiteleri düşükse en oldukca cezalandırılıyorlar. Sonuçlarımız, bu etkinin Mars’taki nüfus azalmasının itici kuvveti bulunduğunu ve en üye indirildiğinde ya da ortadan kaldırıldığında istikrarlı bir yerleşime yol açabileceğini gösteriyor.”

muhakkak ki gerçek insan etkileşimleri, eğilimleri bulmaya önem vererek işleri basitleştiren bu simülasyonlar kadar kolay değil. Sakinleri düzmece Mars habitatlarına kapatarak ve gezegendeki yaşamla birlikte gelebilecek bütün problemler simüle edilerek gerçek yaşam simülasyonları da yapılıyor.

Emek harcama ön baskı sunucusu arXiv’de içeriyor.