Dört cinsiyetli serçe… – CHIP Online

temas kurabileceğiniz insanlarla tanışmanın güç bulunduğunu düşünüyorsanız, ak gerdanlı serçelerin (Zonotrichia albicollis) yaşamlarına görmek size yeni bir başarabileceğine olan inanç kazandırabilir. Bu kuşların rastgele bir bireyi, türün yalnızca dörtte birisi ile çiftleşebilir. Zira aslına bakarsan haiz oldukları iki cinsiyete ilave olarak iki extra cinsiyet daha geliştiriyorlar.

Bu genetik tuhaflık, ak gerdanlı serçenin anavatanı Kanada’daki biyologlar Elaina Tuttle ve Rusty Gonser tarafınca ortaya çıkarıldı. Kuşun kromozomunun büyük bir kısmını çevirmesine yol açan ve yalnızca öteki belirli genotiplerle başarı göstermiş bir halde üreyebilen dört genotiple sonuçlanan bir genetik mutasyonu bulunduğunu buldular.

Nature, şimal Karolina, Greenville’deki East Carolina Üniversitesi evrimsel biyoloğu Christopher Balakrishnan‘ın belirttiğine bakılırsa, “Bu kuş dört cinsiyeti varmış şeklinde davranıyor. Bir fert, popülasyonun sadece dörtte birisi ile çiftleşebilir. İkiden çok cinsiyeti olan oldukça azca cinsel sistem bilmekteyiz.”

Fazlaca geniş anlamda hayvanları, diri yavrular yaratmak için başarı göstermiş bir halde üreyebilen, şu demek oluyor ki bebekleri büyüyerek bebek sahibi olabilen türler olarak tanımlarız. acayip bir halde, ak gerdanlı serçe, türün iki kromozomu, hangi kuşların kiminle başarı göstermiş bir halde çiftleşebileceğini belirleyen değişik alt tiplere dönüştüğü için bu üreme sürecini kendisi için birazcık daha zorlaştıracak biçimde gelişti.

Ak gerdanlı serçeler şimal ABD’da son derece yaygındır, sadece iki biçime haizdir: Başlarında ak çizgili kuşlar ve ten rengi çizgili olanlar. Ak şeritli olanlar iyi bir “şarkı söyleme” kabiliyetine haizdir, sadece agresiftirler ve oldukça çok ebeveynlik davranışı sergilemezler. Ten rengi şeritli olanlar ise tek eşli ve iyi ebeveynlerdir, sadece fena “şarkıcılardır.”

Farklılıklarına karşın, ak şeritliler yalnızca ten rengi şeritlerle (ve ten rengi olanlar ak şeritlilerle) çiftleşir.

Tekil türler içindeki acayip bölünme, ten rengi şeritlilerin bir kromozomun iki özdeş kopyasına haiz olması gerçeğiyle açıklanabilir, sadece ak şeritlilerde, genom bölümlerinin etkili bir halde kırpıldığı ve tersine çevrildiği birkaç ters çevirme olduğu bilinmektedir.

Tuttle ve Gonser, bu tersine çevirmeleri daha çok incelediler ve iki şekil oluşturmak için genleri etkili bir halde karıştırdıklarını keşfettiler. Terse çevrilmeler ak gerdanlı serçelere özgü değil ve aslen memelilerde memeli cinsiyetini belirleyen XX ve XY kromozomlarına yol açtıkları kabul edilmelidir. Sadece ak gerdanlı serçenin durumunda olduğu şeklinde, kendisine dört cinsiyet vermek için fazladan iki kromozom meydana getirdiği durumlar nadirdir.