Atom bombası, Grönland köpek balıklarının yüzlerce yıl yaşadığını öğrenmemizi nasıl sağladı?

Grönland köpek balığı olarak da herkesçe malum olan Somniosus microcephalus, 500 seneyi aşabilen ömrüyle gezegendeki en uzun ömürlü omurgalı canlılardan birisi. En iyimser tahminle, 272 yılla bile Dünya’daki öteki bütün diri türlerini geride bırakıyor. Ve bu canlıların gereğinden fazla uzun ömürlülüğünü keşfetme sürecimiz, enteresan bir halde atom bombasıyla başlıyor.

Grönland köpek balıklarının yaşını saptamak son derece güç, şu sebeple araştırmacıların bir şeyleri incelerken misal aldıkları kireçlenmiş dokulardan yoksunlar. Araştırmacılar bu engeli geçmek amacıyla 2016 senesinde yaptıkları bir çalışmayla, Grönland köpek balıklarının göz merceğini irdelemek araştırmak ve değerlendirmek için radyokarbon tarihleme yöntemini kullandı.

Grönland’da yaşayan 28 dişi köpek balığının göz mercekleri, radyokarbon seviyelerini ve kesin izotoplarını kontrol yapmak eylemek için incelendi; bu seviyeler örneklenen hayvandan ziyade köpek balığının annesinin beslenme şekli tarafınca belirleniyor. Bunun sebebi, göz merceklerinin köpek balığının yaşamındaki ilk günde var olan olan çeşitli yapısal detayları benzersiz bir halde muhafaza etmesi.

Araştırmacılar, omurgalılarda göz merceği çekirdeğinin, merkezde (kısaca embriyonik çekirdekte) doğum öncesi gelişim esnasında meydana gelen, metabolik olarak inert kristal proteinlerden oluştuğunu belirtiyor. Bu doku, ortalama 0 yaşlarında sentezlenen proteinleri bünyesinde barındırıyor.

Atom patlamasının devreye girmiş olduğu nokta, “bomb pulse” olarak herkesçe malum olan ve çevreye çok büyük miktarlarda radyoaktif izotop salınması neticesi radyokarbon seviyelerini etkilemesi sebebiyle deniz hayvanlarının yaşlarının bir göstergesi olarak tanımlanan bir fenomen.

Araştırmacılar, 1950’lerin ortalarından bu yana termonükleer silahların atmosferik testlerinden elde edilmiş bomba kaynaklı radyokarbonun deniz ortamında absorbe edildiğini ve karbon bazlı kronolojilerde belirgin bir ‘bomb pulse’ yarattığını belirtiyor. Süratli radyokarbon artışı yaşanmış olan dönem, deniz hayvanlarının ıslak doğrulaması için son derece iyi herkesçe malum olan bir süre dilimi.

Suni olarak yüksek seviyelerdeki radyokarbon, bomba atımından sonrasında doğan bütün canlıların dokularına karışmış ve evvelinden doğan hayvanların dokuları radyokarbon tarihleme penceresinden fazlaca değişik görünmüş olduğu için ıslak için bir biyolojik belirteç vazifesi üstlenmiş. Grönland köpek balıkları için bu, en genç köpek balıklarının göz mercekleri içinde en yüksek oranda radyoaktif izotop bulunmuş olduğu anlamına geliyor.

art kalan büyük köpek balıkları için meydana getirilen modelleme, averaj hayat süresinin minimum 272 sene bulunduğunu ortaya koyarken, en büyüklerinin 335 ve 392 yaşına yakın bulunduğunu ortaya çıkarıyor. Ekip aynı zamanda cinsel olgunluk yaşlarının 156 bulunduğunu tahmin ederek, dikkat edilmesi gereken anlamda uzun bir buluğluk süreci geçirdiklerini belirtti.

Bu deniz canavarlarının inanılmaz uzun ömürlü olmalarının bir sebebi de yaşadıkları gereğinden fazla soğuklar. şimal Kutbu ortamı, birden çok hayvan grubunda uzun ömürlülükle ilişkilendirilen dikkat edilmesi gereken derecede yavaş bir metabolizma gerektiriyor.

Araştırmacılar, Grönland köpek balıklarının inanılmaz uzun ömürlerinin ve cinsel olgunluğa ulaşmaları için geçen sürenin etkisi altına alan bulunduğunu söylüyor. bundan farklı olarak Grönland köpek balıklarının korunması için önlemler alınması icap ettiğini, şu sebeple bu türün fazlaca çok avlandığını belirtiyorlar.