Antik ayak izleri, insanların sanılandan çok daha önce ayakkabı giymiş olabileceğini gösteriyor

cenup Afrika’da keşfedilen çok eski ayak izlerine dair yeni bir çözümleme, bu izleri bırakan kitlelerin sert tabanlı sandaletler giyiyor olabileceğini öne sürüyor. Araştırmacılar, ırak eskiden pabuç kullanımına dair kati bir sonuca ulaşmak mevzusunda isteksiz olsa da, izlerin olağandışı özellikleri, Orta Taş Devri’nde kitlelerin ayaklarını keskin kayalardan kol kanat germek için pabuç kullandığına dair şimdiye kadarki en eski kanıtı sağlayabilir.

Araştırmanın yazarları, Cape kıyısındaki üç değişik yerde taş levhalar üstünde bırakılmış, hiçbiri direkt tarihlendirilmemiş olan iyi korunmuş izleri incelediler. Araştırmacılar, yakındaki öteki kayaların ve çökeltilerin yaşlarına dayanarak Kleinkrantz adlı bölgede var olan izlerin 79.000 ila 148.000 sene içinde olabileceğini öne sürüyor.

Çıplak ayaklı insan izlerinden değişik olarak, bu ayak izleri ayak parmağını göstermiyor sadece “yuvarlak ön uçlar, keskin kıyı boşlukları ve kayış bağlantı noktalarının ihtimaller içinde kanıtlarını” gösteriyor. Goukamma adlı bir bölgede var olan benzemekte izlerin 73.000 ila 136.000 sene evvel bırakıldığı tahmin ediliyor. nihayet bir misal ise Addo Fil Ulusal Parkı’ndaki The Woody Cape’de bulunuyordu.

Çalışmanın yazarları, “Her durumda, iddia edilen izlerin boyutları, hominin izleriyle umumi olarak tutarlıdır” diye yazıyor ve devam ediyor: “İz boyutları ya genç iz yapıcılarının veya ufak erişkin hominin iz yapıcılarının izlerine karşılık geliyor benzer biçimde görünüyor.”

Araştırmacılar, bu neticesi kontrol yapmak eylemek için cenup Afrika’nın Turk yerli San halkının tarihsel olarak kullandığı iki değişik ayakkabıya (her ikisi de şimdilerde müzelerde muhafaza ediliyor) benzeyen sandaletler giyerek kendi ayak izlerini oluşturdular. Deneyler, sert tabanlı ayakkabıların yaş kum üstünde kullanılmasının, tıpkı Kleinkrantz’daki işaretler benzer biçimde keskin kenarlı baskılar bıraktığını, parmak izi bırakmadığını ve ten kayışların tabanla buluşmuş olduğu yerlerde girintiler bıraktığını ortaya çıkardı.

Araştırmacılar, “Kanıtları kati olarak değerlendiremesek de, üç bölgeyi sert tabanlı sandaletler kullanan ayakkabılı hominin izcilerin varlığına işaret ediyor olarak yorumluyoruz” diye yazıyor. Bu nevi ayakkabıların kullanımına ihtimaller içinde bir gerekçe sunarak, kıyıdaki yiyecek aramanın keskin kayalara tırmanmayı gerektirdiğini ve bununla birlikte deniz kestanelerine basma istenmeyen ihtimalini de bununla beraber getirdiğini belirtiyorlar.

“Orta Taş Devri’nde dikkat edilmesi gereken bir ayak yaralanması ölüm anlamına gelebilirdi” diyorlar. Bu yüzden de sandaletler kelimenin tam manasıyla yaşam kurtarıcı araçlar olabilecektir..

Kaya işaretlerini yorumlamanın zorluğu ve Orta Taş Devri’nden kalma hiçbir gerçek ayakkabının bulunamaması göz önüne alındığında, araştırmacıların niçin daha kesin ifadeler kullanmaktan kaçındığı anlaşılabilir. Şu anne kadar elimizde var olan gezegenimizin hayatta kalan en eski ayakkabısı Oregon’dan gelen 10.000 senelik ağaç kabuğundan dokunmuş bir çift ayakkabıdır ve araştırmanın önerilmiş olduğu döneme ilişik rastgele bir ten sandalet fazlaca uzun süre evvel çürümüş olabilecektir..

İsrail ve Ermenistan’dan gelen öteki örneklerin ortalama 5.500 senelik olduğu tarihlenirken, mumyalanmış Buz Adam Ötzi’nin 5.000 seneden birazcık daha uzun bir süre daha evvelki ölümünde de sandaletlerinin olduğu tespit edildi.

Bu emek vermeden evvel pabuç kullanımına dair en eski gösterge, Neandertal evlatlarının 130.000 sene evvel Yunanistan’daki bir mağarada bıraktığı iki izden geliyordu. Fransa’daki öteki Neandertal izleri de ayakkabılı ayakların kanıtı olarak yorumlandı, sadece her iki olay hakkında da tartışmalar devam ediyor.

Bu nevi analizlerin zorluğunu ifade eden emek harcama yazarları, 1880’lerde Nevada’da keşfedilen izlerin başlangıçta sandalet giyen bir insana atfedildiğini, sadece hemen sonra devasa bir tembel hayvan tarafınca bırakıldığının ortaya çıktığını belirtiyor. Araştırmacılar, “Bu durumda, çıplak ayaklı homininlerin izlerinden son derece değişik olan, hominin olmayan tembel hayvanların izleri, başlangıçta yetkin ve uzman paleontologlar tarafınca ayakkabılı homininlerin izleriyle karıştırıldı” diye yazıyor.

Bu yüzden yazarlar, hakikaten güvenli olmadıkları beyanlarda bulanmak istemiyor ve bulguları hakkında büyük iddialarda bulunma fırsatından kaçınıyorlar. Sadece analizlerine dayanarak, “kitlelerin Orta Taş Devri esnasında kumul yüzeylerini geçerken hakikaten de pabuç giymiş olabileceğini” öne sürüyorlar.

Emek harcama Ichnos dergisinde gösterildi.