470 milyon yıl öncesine ait dev eklembacaklılar…

Fas’taki Fezouata Shale’de yeni keşfedilen bir alan, yakınlardaki alanlarda bulunanlara benzeyen, sadece daha da büyük canlıları ortaya çıkararak, çağıl eklembacaklıların atalarının bir vakitler ne kadar büyüyebildiğini gösteriyor. gün itibariyle, örümcekleri, midyeleri ve kırkayakları içeren eklembacaklılar, büyük ihtimalle bollukları ve gereğinden fazla çeşitlilikleriyle biliniyor, sadece oldukça azı devasa denilebilecek boyutlara ulaşıyor. Sadece görünene bakılırsa bir vakitler 2 metre uzunluğa kadar ulaşıyorlardı.

Fas’ın Cezayir sınırına yakın bir noktada var olan Taichoute, 470 milyon sene daha evvelki yukarı Floian Aşamasından varsıl bir hayvan örneğine ev sahipliği yapıyor. Evvelinden benzemekte yaşta oldukça azca bölge bulunmuş oldu ve Taichoute’de meydana gelen şeyllerin fosilleri düz bir halde ezmek yerine üç boyutlu olarak koruduğu koşullara haiz. Scientific Reports’taki bir yazı, alandaki erken buluntulardan bazılarını ve bunların benzer jeolojik oluşumdaki öteki tortulardan nasıl farklar gösterdiğini açıklıyor.

Fezouata Shale, paleontologlara erken Ordovisiyen Süreci’ne sunmuş olduğu ender rasat şansı sebebiyle kısa sürede gezegenimizin en mühim 100 jeolojik alanından birisi olarak seçildi. Bu bölge, bugün bildiğimiz türlerin ataları olarak daha basit tanınmaya başladığı Kambriyen Süreci’nde beliren türlerin şaşırtıcı çeşitliliği esnasında oluştu. Sadece bu bölgede evvelinden incelenen yatakların 80 kilometre kuzeydoğusunda var olan Taichoute, mühim seviyede değişik bir fırsat daha sağlıyor.

Lozan Üniversitesi’nden Dr. Farid Saleh yapmış olduğu açıklamada “Bu yerle ilgili her şey yeni – sedimantolojisi, paleontolojisi ve hatta fosillerin korunması – Fezouata Biota’nın Dünya’daki geçmiş hayat anlayışımızı tamamlamadaki önemini daha da vurguluyor” diyor ve benzemekte büyüklükteki eklembacaklıların daha evvelki keşiflerinin izole örnekler olmadığını öne sürüyor.

Taichoute’de var olan örneklerin hemen hemen yarısı, eklemli uzuvlara ve sertleştirilmiş sadece yumuşak dış iskelete haiz “gerçek” eklembacaklılardan (earthropoda) meydana geliyor. Bu, daha evvelki üç Fezouata bölgesine bakılırsa oldukça daha yüksek bir nispet gösteriyor. Sonraki en yaygın olanı, soyu tükenmiş bir süzücüler grubu olan Graptolitlerdi.

Exeter Üniversitesi’nden Dr. Xiaoya Ma ise, Taichoute’de var olan örnekleri tanımlamak için hazırlanması ihtiyaç duyulan oldukça çok emek verme bulunduğunu ve bazılarının öteki Fezouata bölgelerinden herkesçe malum olan türler olma ihtimalinin yüksek bulunduğunu da açıklamasına ekliyor. Ma, “tekrar de, büyük boyutları ve özgür yüzme hayat tarzları, bu ekosistemlerde benzersiz bir rol oynadıklarını gösteriyor” diyor. bundan farklı olarak, Taichoute’de şimdiden Fezouata yataklarında başka yerde bulunmayan trilobit türleri bulunmuş oldu.

Bu tortu bölgesi o vakitler cenup Kutbu’na yakın sığ bir denizde yaşayan hayvanları elde etti. Taichoute fosilleri, evvelinden keşfedilen yerlerden birkaç milyon sene daha genç ve birazcık değişik koşullar altında tortulara gömüldü.

Lozan Üniversitesi’nden Dr. Romain Vaucher, “Kalıntılar, su altı heyelanları tarafınca nispeten derin bir deniz ortamına taşındı. Bu, fırtına birikintileri tarafınca yerine gömülen daha daha evvelki sığ ortamlardaki korunmuş kalıntı keşiflerinden değişik” diyor.

Taichoute örneklerinin daha büyük olmalarının sebebinin vakit aralığı sebebiyle mi yoksa daha derin sularda yaşamalarından mı kaynaklandığı bilinmiyor.

bundan farklı olarak bu alanda, eklembacaklıların parçalarına bağlı brakiopodlarla örnekler arasındaki münasebet hakkında çeşitli bilgiler daha ortaya çıkardı, bu da devrin devlerinin öldüğünde, devrin alt sakinleri için bir gıda deposu haline geldiklerini gösteriyor. Gıda ağı, bugün balinaların öldükten sonrasında deniz tabanında bir hayat patlaması yaratmalarına benziyor olabilir.

Yazı Scientific Reports üstünde Açık Erişim olarak gösterildi.