Türkiye’de Kriptolara 2024 Yılında Vergi Geldiğinde Ne Olur?

Kripto varlıklar dünya genelinde senelerdir yasallık ve vergilendirme penceresinden gri bir alanda kalıyor ve bu büyüyen varlık sınıfına dair en fazlaca merak edilenlerden birisi vergi konusu. Geçtiğimiz ay duyurulan 2024 Seneyi Cumhurbaşkanlığı Senelik Programı da Türk kripto varlık yatırımcılarını meraklandırdı.

Bilhassa ülkemiz, TripleA Global Kripto Iyelik dataları, Ağustos 2023 araştırmasına gore kripto varlık yatırımcısı penceresinden şimdilerde dünyadaki 17. memleket konumunda. Bu araştırma aynı zamanda nüfusun %5,46’sının veya 4.684.727 kişinin kripto varlığa haiz bulunduğunu gösteriyor.

2024 Seneyi Cumhurbaşkanlığı Senelik Programı’nda kripto varlık borsaları ve kripto varlıklar hakkında iki mühim izahat var.

1. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenleme emek harcaması yapılacaktır. (önlem 383.1.)

2. Dijital sanal varlıkların vergilendirilmesine yönelik olarak kelam konusu varlıkların Türk hukuk sisteminde tanımlanmasına yönelik emek harcamalar tamamlanacaktır. (önlem 400.5.)

bundan farklı olarak, Kalkınma Planı p.400’de şunlar yazıyor: “Vergi sistemi internasyonal normlara münasip ve memleket menfaatlerini azami seviyede koruyarak dijital ekonominin gelişmesi ve derinleşmesine katkı temin edecek, dijital faaliyetlerdeki kayıt dışılığı kavrayacak ve yatırım ortamının cazibesini artıracak biçimde geliştirilecektir.”

Bu beyanatlar özetlemek gerekirse, kripto varlık borsalarına dair yasalar getirileceğini ve hem de kripto varlık yatırımcısını üzmeyecek bir halde vergi geleceğini gösteriyor.

Borsa İstanbul’da meydana getirilen pay senedi alım satım işlemlerinde vergilendirme nasıl yapılıyor?

Hemen hemen kripto varlık vergilerinin nasıl olacağını bilmediğimizden dolayı Borsa İstanbul’daki vergilendirme yoluna ya da metoduna görelim: 

Borsa İstanbul’da meydana getirilen pay senedi alım satım işlemlerinde gelmektedir elde eden kişilerden otomatikman stopaj yöntemiyle (Gelmektedir Vergisi Kanunu GVK 67. madde) vergilendirme yapılmaktadır.

Bu, elde edilmiş gelirler üstünden vergilendirmenin para dışarı çıkmadan, bankaya geçmeden kaynakta kesildiği/ödendiği anlamına geliyor. Özetlemek gerekirse, kullandığınız aracı kuruluş (borsa) siz kâr kazandığınız an hesabınızdan bu vergiyi keser.

mavi gezegenin gözü Amerika kripto varlık düzenlemelerinde, sadece Amerika vatandaşları çoktan kripto vergisi veriyor.

Amerika’de kripto varlıklar vergi penceresinden mülk olarak sayılmaktadır. Bu Amerika vatandaşlarının çeşitli durumlarda kripto vergisi ödemesini gerektirir. örnek olarak, Amerika’li birisi kripto ödemesi yapar ve kriptoyu almış olduğu tarihten itibaren varlığın fiyatı artmış ise vergi karşılığını vermek zorundadır.

Vergilendirilebilir durumlar:

• Kripto varlığı itibari para karşılığında para karşılığında vermek ve kâr yapmak eylemek
• Kripto varlık ile mal veya hizmet alabilmek
• Değişik kripto varlıklarda kırmızı sat oluşturmak

Vergilendirilemez durumlar:

• İtibari para ile kripto alabilmek ve elinde yakalamak
• Vergiden muaf bir hayır kurumuna veya kâr gayesi gütmeyen bir kuruluşa kripto bağışında ortaya çıkarılmak
• Kripto hediyesi alabilmek ve vermek
• Kendi hesabına kripto varlık transferi oluşturmak

örnek olarak Amerika’li birisi 20.000 dolardan Bitcoin alsa ve bunu 25.000 dolardan satsa, elde ettiğin 5.000 dolarlık kârın vergisini vermek zorundadır. bundan farklı olarak Amerika’de kripto madencilik işlemleri de vergilendirilebilir. Kripto madenciliğini bir iş olarak meydana getiren firmalar elde ettikleri geliri işletme geliri olarak belgelemek zorundadır.

Özetlemek gerekirse Amerika’de kripto varlık vergileri kâr elde edildiğinde devreye girer ve elinde kripto varlık yakalamak vergilendirilemez.

ülkemizde kripto varlık hizmet sağlayıcıları nasıl düzenlenebilir ve kripto varlıklara nasıl bir vergi gelebilir?

İlk olarak 2024 Seneyi Cumhurbaşkanlığı Senelik Programı’nda bahsedilen kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenlenmeden bahsedelim. Burada kullanılan “kripto varlık hizmet sağlayıcıları” terimi fazlaca geniştir ve borsalar haricinde kripto varlıklar ile her türlü hizmeti veren şirketi kapsar.

2024 senelik programına gore bunun üstünde ülkemiz Gömü ve Maliye Bakanlığı ve TCMB emek harcamalar yürütecek. Sadece devletimizde halka arz faaliyetlerinin, borsaların, halka açık şirketlerin, aracı kuruluş ve kuruluşların denetlenmesi benzer biçimde pek fazlaca faaliyeti Ana para Piyasası Kanunu (SPK) yürütmektedir.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarına dair bir kanun çıkarsa bu her türlü kripto hizmet sağlayıcısının SPK’ye kaydolması ve onun denetimine doğal olarak olmasını gerektirebilir.

Kripto varlık vergisi penceresinden ise devletimizde Borsa İstanbul’da meydana getirilen pay senedi alım satım işlemlerinde vergiler kaynaktan kesildiğinden dolayı bunun bir benzeri kripto varlıklara da uygulanabilir.

Buna benzemekte bir kanun gelirse, bir kripto varlık işleminden kâr elde ettiğinizde kullandığınız borsa sizin adınıza verginizi kazandığınız kârdan keser.

ehemiyetli not: Bu içeriğimizde belirtilen görüşlerin resmî bir dayanağı yoktur. Faydalandığımız kaynaklara alttaki banttan ulaşabilirsiniz. ülkemizde kripto vergi yasaları üstünde hâlen emek harcamalar yapılıyor ve ikimiz de bu alanda atılan adımlar mevzusunda sizi güncel tutacağız.

Öteki kripto para İçeriklerimiz: