“Tamamımız varsıl oluyoruz, 1 atıyorsun 100 olabilmektedir ve hatta Ay’a gidiyoruz.” şeklinde konuşmalar kripto varlık piyasasında oldukca yaygındır ve aslına bakarsak bir o denli da tehlikelidir. Toplumsal medyadan, bir tanıdığınızdan veya kendi araştırmalarınız ile oldukca çok yükselme potansiyeline haiz bir kripto bulmuş olabilirsiniz. Peki ya yükselmezse, ya dolandırıcılık ise?
Bunlara rug pull veya halı çekme dolandırıcılığı deniliyor. Bir öteki adı da exit scam kısaca çıkış dolandırıcılığıdır. Bu biçim dolandırıcılıkların en çok görüldüğü vakitler boğa dönemleridir.
Rug pull dolandırıcılıkları; yüksek vaatlere haiz veya oldukca başarı göstermiş olabilecek bir kripto varlığın arkasındaki geliştiricilerin, takımın veya yöneticilerinin aniden bütün yatırımcıların parasını alıp kaçmasıdır. E doğal vaziyet bu şekilde olunca projenin yatırımcıları bütün paralarını aniden yitirmiş olabilmektedir.
Rug pull dolandırıcılıkları hakkında bilmenizde fayda olacak her şey:
İlk olarak rug pull dolandırıcılıkları kripto âleminde sürekli olarak görülebilmektedir. Bu biçim projelerin token’leri çoğu zaman merkeziyetsiz borsalarda işlem görürler. Birden ortaya çıkarlar ve hatta geleceğin Bitcoin’i veya Ethereum’u olarak adlandırılırlar.
Ekibi ve kurucuları anonimdir, kilitli token’leri yoktur, devasa yükseklikte getiri vadederler veya kısacık zamanda fiyatın ‘Ay’a çıkacağı’ iddia edilmelidir. Yatırım yapmayı düşündüğünüz bir kripto varlık projesi bu biçim çekince işaretlerine sahipse daha çok araştırma yapmalı ve kim bilir yatırım yapmamanız veya yatırımınızı küçültmeniz gerekmektedir.
CertiK tarafınca meydana getirilen bir araştırma, 2020 ve 2023 yılları aralığında yaşanmış olan 40 rug pull dolandırıcılığına odaklandı. Dolandırıcıların toplamda 12 milyon dolara kadar para çaldığını tespit etti.
Bu araştırma, aynı zamanda 40 dolandırıcılığın 25’inde proje takımının kaçtığını, 4’ünde proje geliştiricilerinden birinin yatırımcıları dolandırdığını, 6’sından da proje kurucusunun görevli olduğu ve art kalan 5’i ise sınıflandırılamayan öteki nedenler ile projenin rug pull yaptığını tespit etti.
Bunlara ilave olarak rug pull dolandırıcılıklarının averaj 93 gün sürdüğünü ve sonrasında projenin fişinin çekildiğini tespit ettiler.
Kripto varlık piyasa tarihinde görülen en büyük 5 rug pull dolandırıcılığı:
Aslen Türk kripto varlık yatırımcıları Thodex skandalı yüzünden rug pull dolandırıcılığına alışık sadece buna birazdan odaklanacağız. Şimdiye kadar yaşanmış olan en büyük rug pull dolandırıcılıklarına, kurucularının kimler olduğuna, ne kadar çaldıklarına ve bu sahtekârlığın arkasındakilerin tutuklanıp tutuklanmadığına görelim.
mavi gezegenin en büyük rug pull dolandırıcılığı OneCoin.
- Kurucusu kim: Ruja Ignatova
- Ne kadar çalındı: 4 milyar dolar
- Tutuklandı mı: Hayır
Hepimizin aşina olduğu Thodex de aslına bakarsak bir rug pull dolandırıcılığıydı.
- Kurucusu kim: Faruk Fatih Özer
- Ne kadar çalındı: 2 milyar dolar
- Tutuklandı mı: Evet
AnubisDAO dolandırıcıları, 24 saat bile geçmeden yatırımcıların paraları ile firar etti.
- Kurucusu kim: Bilinmiyor
- Ne kadar çalındı: 60 milyon dolar değerinde Ethereum
- Tutuklandı mı: Hayır
tanınmış Netflix dizisinden esinlenerek çıkarılan SquidGame Token, yatırımcılarını derinden üzdü.
- Kurucusu kim: Bilinmiyor
- Ne kadar çalındı: 3 milyon dolar
- Tutuklandı mı: Hayır
Projenin bütün Mutant Ape Planet NFT’leri satılınca kurucusu rug pull uygulayarak kaçmaya çalıştı.
- Kurucusu kim: Aurelien Michel
- Ne kadar çalındı: 2,9 milyon dolar
- Tutuklandı mı: Evet
Bir kripto varlık projesinin rug pull yapmayacağını anlayabilir miyiz?
Rug pull dolandırıcılık örneklerine ıraktan bakarsanız projeye yatırım meydana getiren her insanın sanki aniden varsıl olacak şeklinde tanıtıldıklarını farkına varacaksınız. Bir kripto varlık projesinin rug pull yapmayacağının ilk göstergesi ise, projenin arkasındaki kurucuların ve geliştiricilerin kimliğinin kamuya açık olmasıdır.
örnek olarak, piyasa değeriyle en büyük ilk 10 kripto varlığa bakarsanız bunların kurucuları ve geliştiricileri bellidir veya Bitcoin şeklinde tanınmış merkeziyetsiz varlıklardır.
Bundan böyle token’lerin yüzde kaçının proje ekibi tarafınca tutulduğuna görmek gerekmektedir. Projenin kurumsal yatırımcıları var ise onların kim olduğuna görmek da önem teşkil eder.
nihayet olarak projenin bir yol haritasına haiz olması da bir artıdır. Bunlar haricinde büyük kripto varlık borsalarından listelenmesi, yatırımcı topluluğunun büyük olması ve projenin bir bütün olarak merkeziyetsiz olması şeklinde noktalarda bir artıdır.
Rug pull dolandırıcılığının örneklerine ve karakteristiğine baktıktan sonrasında bundan böyle benzemekte çekince işaretleri veren kripto varlık projelerini oldukca daha iyi tespit edebilirsiniz.
Öteki ilgili içeriklerimiz:
İLGİLİ HABER
Kripto Para Fenomeni Coin Mühendisi, SIM Kartının Ele Geçirildiğini Deklare etti: 1 Milyon Dolarının Çalışılmış olduğu İddia Ediliyor!
İLGİLİ HABER
Kripto Paraların Adını Lekeleyerek Karanlık Bir Üne Haiz Olan Yöneticiler: Dolandırdıkları İnsan Sayısının Haddi Hesabı Yok!
İLGİLİ HABER
Kripto Para Tarihinde Yaşanmış olan En Büyük Krizler: Kaybolan Paraların Haddi Hesabı Yok!
İLGİLİ HABER
THODEX CEO’su Faruk Fatih Özer’e Verilen Hapis Cezası Belli Oldu!
İLGİLİ HABER