Sofra Adabı ve Görgü Kuralları

Yiyecek Sofrasında Görgü ve Nezaket Kuralları

Yiyecek yiyecek kitlelerin en gerekli ihtiyaçlarının önderlik yapar. Her ülkenin hatta her şehrin ve toplumun en minik parçasını meydana getiren ailenin bile sofra adabı birbirinden farklı yapıdadır. Sadece sofra adabının bütün ülkeler için geçerli sofra adabı, diğer ismiyle yiyecek masası kuralları olduğu bilinmektedir. Bu kurallar bilhassa resmi davetlerde ve protokol yemeklerinde daha büyük ehemmiyet taşır.

Ekmeğe sürülen yağ miktarından, çatal ve bıçağın tabağa koyulma şekline kadar sofrada meydana getirilen her hareketin bir anlamı olduğu bilinmektedir. Geçmişten bugüne dek uzanan ve sofraya ihtiyaç duyulan saygının ritüellerden kurallara dönüştürülmesi sofra adabı kurallarını oluşturur.

Sofra adabıyla ilgili başlıca ilkeler nedir diye merak ediyorsanız yazımızı okumaya devam edin, sofra adabı ve görgü kuralları ilişkili bütün bilgileri fasıla başlıklarımızın altında bulabilirsiniz.

Sofra Adabı ne demektir?

• Sofra adabı ne demek özetlemek gerekirse özetleyerek yazımızın bu kısmına başlamış olalım: karmakarışık ve içinden çıkılmaz kurallara haiz olmayan ve geçmişten bu güne değin edinilen davranış şekillerinin sofraya yansımasına sofra adabı denir. Edinilen davranış şekilleri umumi olarak çevresel etkenler ile belirlenir.
• Her kültürün kendine ilişik sofra adabı ve görgü kuralları olduğu bilinmektedir. Her kültürde bu kurallara uyulmaması sofraya meydana getirilen saygısızlık olarak kabul edilmelidir.
• Kişilerin toplumsal yaşantısında yanlış devinim etmesini önlemek, utangaç olmamak ve fena duruma düşmemek için sofra kurallarını öğrenmesi uygar bir gereksinimdir.
• Bütün gezegende yiyecek ve sofra kültürünü en iyi tatbik eden ve bunu gerçek bir dinsel tören haline getiren ülkelerin başlangıcında Japonlar, Fransızlar ve İngilizler gelmektedir.
• Sofra adabı ve yiyecek yeme kültürü toplumların umumi kültürü ve zamanı ile bağlantılı olarak gelişim gösterir. Her ülkenin sofra adabı ve yiyecek yeme alışkanlıkları birbirinden farklı yapıdadır.
• örnek olarak İngilizlerde yiyeceklerin servisi servis tepsisinden görevli yardımıyla kişilerin tabaklarına servis hazırlanırken Fransızlarda servis konuğun sol tarafına getirilen servis tepsisinden yiyecek servis maşası yardımıyla konuğun kendisi tarafınca tabağa alınır.
• ABD’da ise servis tabak ile garson tarafınca misafirin solundan yapılır. mavi gezegende en oldukça seçilen servis şekli ise süratli ve ergonomik olması sebebiyle Amerikan servisidir.
• Osmanlıda ise yemekler yer sofrasına hazırlanırdı; yemekler farklı tabaklarda değil ortaya konulmuş olan büyük tabaklardan tüketilirdi.
• Türk sofra adabı ve görgü kuralları üstünde hem Garp ülkelerinin aynı zamanda Osmanlı’nın tesirleri görülebilmektedir.

Sofra Adabı ve Görgü Kuralları

• Sofra adabı kuralları gereği tabak, çatal ve bıçak konumu doğru olmalıdır.
• Yiyecek esnasında kullanılan çatal ve bıçak kullanıldıktan sonrasında tabağa konulur. Bıçağın keskin tarafı kendinize doğru olacak şekilde sağa, çatal ise sol tarafa konur.
• Sofrada dik oturulmalıdır. Dik oturmak hem masaya aynı zamanda sofradaki kişilere duyulan saygının göstergesidir. Dirseklerin masaya konması, yayılarak oturulması ve kolların masayı kaplaması saygısızlık olarak algılanır.
• Sofra adabı ve yiyecek yeme alışkanlıkları birbiri ile dahil içe olan konulardır.
• Tabağa oldukça çok yiyecek doldurulmaz. Yenilebilecek oranda yiyecek alınır ve bitirdikten sonrasında açlık hissedilirse tabağa ekleme yapılabilir.
• Sofra adabı ilişkili bilgiler içinde yiyecek süresince nelerin yapılmaması gerektiği de yer alır.
• Sofraya karşı öksürülmez, hapşırılmaz ve burun temizlenmez. Bu şekilde bir durumda ağza peçete tutularak sofradan izin alınır ve kalkılır.
• Masaya oturmadan evvel bayanlar rujunu bir peçete yardımı ile silmelidir. Bardakta ruj lekesi terk etmek, koyvermek ev sahibine saygısızlık olarak nitelendirilir.
• Sesli bir halde yiyecek yiyecek ve tatmak sofra adabı yiyecek yeme kuralları için uygunsuz davranışlar arasındadır.
• Sofrada yiyecek yeme adabı gereği limon benzer biçimde sulu besinler tüketileceği vakit fazladan itina görünür kılmak gerekmektedir.
• Çorbaya veya salataya limon sıkmak istenildiğinde, limon sağ ele alınır ve sol elde limona siper edilmelidir. Böylece masadaki öteki kişilere limon suyu sıçraması önlenir.
• Sofra adabı nasıl olmalıdır sorusunun tepkisi içinde sofradan ne vakit kalkılmalı sorusunun tepkisi da yer alır.
• Sofradan her önüne gelen yiyecek yedikten sonrasında kalkılır. Yemeği öncesinden bitirseniz bile diğerlerini beklemeniz gerekmektedir.
• Yemeğin tadına baktıktan sonrasında tuz eklenmiş olur. Tadına bakmadan tuz ilave etmek ev sahibine saygısızlık olarak kabul edilmelidir.
• Sofraya oturur oturmaz yiyecek kırıntılarının etrafa dökülmesini önlemek amacıyla dizlere peçete serilir. Yiyecek bitince peçete tabağın içine değil tabağın taraf tarafına koyulur.
• Yiyecek yerken ağız kapalı tutulmalıdır. Ağızda yiyecek varken ifade etmeye çalışmak sofra adabına aykırıdır. bundan farklı olarak lokmalar büyük değil minik minik alınmalı ve çiğnenip yutulduktan sonrasında konuşulmalıdır.
• Umumi sofra adabı gereği sofraya oturma ve sofradan kalkma zamanı ev sahibi ya da ailenin büyüğüne bakılırsa ayarlanır.
• Konut sahibi veya davetteki en büyük şahıs sofraya oturmadan masaya oturulmaz. Benzer biçimde ev sahibi veya evin büyüğü sofradan kalkmadan masadan kalkılmaz.
• Sofrada puro, sigara, pipo benzer biçimde tütün mamulleri kullanılması sofra adabına aykırıdır. İzin isteyerek kullanılsa da sofraya saygısızlık olarak nitelendirilir.
• Bu şekilde bir alışkanlığınız var ise sofradan izin isteyip sigara için hususi olarak ayrılan alanlarda veya dışarıda sigara içmeniz daha şık olur.

Sofra Kurma Adabı

• Sofra adabı maddeler halinde sıralandığında sofra kurma adabı maddesi için farklı bir başlık açılması iyi olur bundan dolayı detaylar oldukça fazladır.
• Sofra kurmada öncelikli olarak masa örtüsü seçimine dikkat edilmelidir.
• Masa örtüsü ve peçetelerin renginin birbiri ile uyum gösteren olması önem teşkil eder. Birbiri ile uyum gösteren tabak, çatal ve bardak takımları seçilebilir ve sofraya daha şık bir görünü katmak için ise taze çiçekler kullanılabilir.
• Yemekte çorba var ise çorba kâseleri yoksa ordövr tabağı koyulur.
• Çatal, kaşık ve bıçak ise kullanış amacına bakılırsa dıştan başlayarak içe doğru dizilir.
• Sofrada ekmek tabağı, salata tabağı, yiyecek tabağı ve servis tabağı kullanılır. Bunlara ilave olarak yiyecek listesine münasip tabaklar eklenebilir.
• Yiyecek daveti öncesi ev sahibi konukların yerlerini belirlemelidir. Servis, ev sahibinin sağında oturan hanımdan başlanarak yapılır ve son olarak ev sahibine servis yapılır. Garsonun elinden yiyecek alınmaz ve garsona bir şey söylenecekse alçak sesle fısıldayarak söylenir.
• Tatlı servisine geçilmeden evvel masa temizlenmelidir.
• Yemekler bittiğinde 2.kez yiyecek istenilip istenmediği sorulur. Yiyecek çatalı en uzun çataldır, salata çatalı daha kısadır. Salata çatalı yiyecek çatalının dahil tarafında ve yiyecek tabağının sol tarafına koyulur.
• Daha kısa ve düz bir şekle haiz olan balık çatalı kaşığın sağ tarafına koyulur ve tatlı kaşığı da tatlı tabağının dahil kısmına koyulur.
• Kişilerin rahatça alabilmeleri için servis kaşıkları ve çatalları servis edilecek yiyecek tabaklarına koyulur. Misafirlerin önüne üç adetten çok kaşık, çatal ve bıçak koyulmamasına dikkat edilmelidir.
• Peçete resmi yemeklerde servis tabağının içine resmi olmayan yemeklerde ise çatalın soluna koyulur.

Sofra Adabı: Çatal Bıçak Kullanımı

Sofra adabı çatal bıçak kullanımı son derece mühim bir noktadır. Çatal bıçağın yiyecek yedikten sonraki durumu birden çok anlama gelmektedir:

• Çatal ve bıçağın tabağın içine üçgen şeklinde kafa kısımları birbirine değecek biçimde koyulması yemeğe fasıla verdiğinizi simgeler. Bir süre dinlendikten sonrasında yemeğe devam edeceğinizin sinyalini vermeniz tabağınızın önünüzden alınmasını engeller.
• Çatal ve bıçağın tabak içine artı şeklinde koymanız ikinci tabak yiyecek istediğiniz anlamına gelmektedir. Öteki bir deyişle fasıla sıcak bitti anne yemeğe geçmek isterim mesajı verilir.
• Çatal ve bıçağın size paralel biçimde tabağınıza yerleştirmeniz yemeğin oldukça güzel olduğu anlamındadır.
• Çatal ve bıçağı kendinize dik bir halde tabağın ortasına yerleştirmeniz yemeği bitirdiğiniz ve daha çok yiyecek istemediğiniz anlamına gelmektedir.
• Bıçağınızı çatalın dişleri arasına sıkıştırıp tabağa koymanız ise yemeği beğenmediğiniz anlamına gelmektedir.

bundan farklı olarak:

• Yemekte spagetti var ise çatal sağa, kaşık da sola yerleştirilir.
• Çatala alınan spagetti kaşık yardımıyla sarılmış olur.
• Spagettinin tek başına çatal ile yenmesi, ağız tarafınca emilmesi ve dişlerle kesilerek yenmesi sofra adabına münasip olmaz.
• Balık servisi için değişik bir ekip kullanılır.
• Balık servisi ile beraber sofraya getirilir.
• Tatlı için kullanılan çatal bıçak seti veya kaşık, servis tabağının üst tarafına yerleştirilir.
• Çatal bıçak kullanımı esnasında dirsekler vücuda yapışık biçimde tutulur.
• Yemeğin sosuna ekmek el ile bandırılmaz; sosun tadına bakılmak istenirse bir parça ekmek kopartılıp çatala batırılarak sosun tadına bakılmalıdır.
• Yiyecek esnasında bıçak ile işiniz bittiyse bıçak tabağın üst tarafına ve kendinize paralel olarak bırakabilirsiniz.

Güveç İlk Kullanımı ve Temizlik İpuçları

Fırın Kullanırken İşinize Yarayacak 9 Ergonomik Data

Sofra Düzeni Nasıl Olmalıdır? Şık Davetlerinizde Ayrım Yaratın!

Peçete Katlama Şekilleri, En Şık Sofralarınız İçin 10 Değişik Model

7 Adımda Masa  Süsleme Fikirleri – Hususi Yiyecek Davetleriniz İçin Birebir