Osmanlı Mutfağı Yemekleri ve Tatlıları

İmparatorluğun İhtişamlı Mutfağı: Osmanlı Mutfağı

Hemen hemen 700 senelik bir geçmişe haiz olan Osmanlı mutfak kültürü ile de benzersizdir. İstanbul’daki saray mutfağından ve saray çevresinde yaşayan seçkinlerden meydana gelen bir grup tarafınca 15. yüzyıldan itibaren şekillendirilen Osmanlı mutfağı kültürel zenginliğin bir yansımasıdır.

Yüzyıllarca gezegenimizin büyük bir bölümünde yargı devam eden Osmanlı’nın izleri mutfaklarımızdadır. Avrupa, Akdeniz, Orta Şark, Balkanlar ve Orta Asya’nın yiyecek kültürünü içinde barındıran ve fazlaca geniş bir mutfağa haiz olan Osmanlı mutfağı o devrin şartlarını bütün açıklığı ile yansıtır. Osmanlı İmparatorluğu’nun ihtişamlı mutfağı kullanılan malzemeden yiyecek çeşitlerine, pişirme şekillerinden yiyecek yeme alışkanlıklarına, sofradaki görgü kurallarına, yiyecek öğünlerine ve mutfak binalarına kadar birden çok mevzuyu ihtiva eder.

Üç kıtanın kültürü ile bir mozaik yaratarak büyük bir imparatorluk meydana getiren Osmanlı, verimli toprakları, geniş nebat örtüsü ve denizinden elde etmiş olduğu ürünlerini kullanarak varsıl bir mutfağa haiz olmuştur. mavi gezegenin en büyük 3 mutfağından önde gelen Osmanlı mutfağı imparatorluğun zenginliğinin ve gücünün göstergesidir.

Öyleki ki Topkapı Sarayı’nın mutfak alanı ortalama 5250 metrekaredir. 8 farklı bölümden meydana gelen mutfağın yapısı Osmanlı’da yiyecek kültürüne verilen önemin göstergesidir.

Osmanlı Mutfağı Yiyecekleri

Osmanlı Mutfağı et yiyecekleri, pilavları, sebze yiyecekleri, çorbaları ve tatlıları ile tam bir şölendir. Osmanlı mutfağından çorbalar denince akla Ramazan ayı gelmektedir. Bilhassa Ramazan ayında çeşm-i nigar, bademli çorba, ilikli hükümdar tenceresi, kavata, Süleymaniye ve kuş çorbası benzer biçimde çorbalar içilir.

Osmanlı mutfağı et yiyecekleri umumi olarak sarımsak, soğan ve salça ile lezzetlendirilir. Çeşitli et yiyecekleri uzun sürede ve ağır ateşte pişirilir. Et olarak kümes hayvanları ve av etleri, tavuk, balık benzer biçimde ak etler, dana, kuzu ve koyun benzer biçimde al etler kullanılır. Fırında, şişte, güveçte, mangalda, ızgarada, tandırda, testide, kuyuda pişirilen et yiyecekleri közlenmiş biber, domates, patates kızartması ve patlıcan salatası ile beraber servis edilmelidir. Yörelere bakılırsa değişen ezme çeşitleri, yeşil salata, yoğurt ve turşu benzer biçimde Osmanlı mutfağı mezeleri ile sofranın kalanı süslenir. Et yiyecekleri içinde dünyaca meşhur olan Çerkez tavuğu ve hindi dolmasının yeri özeldir.

Osmanlı deniz mutfağı umumi olarak Fransızlardan etkilenir. Balık Osmanlı’da Fransız sosları ve usulleri ile yenir.

Osmanlı’da her yemeğin yanında ne olursa olsun pilav yenir. Pirinç, bulgur veya kuskus kullanılarak meydana getirilen pilavlar, domatesli, tavuklu, patlıcanlı, bezelyeli, fıstıklı, bademli veya üzümlüdür. Pirinç pilavları bilhassa düğün günlerinde zerde ile beraber ikram edilmelidir. Pirinç pilavının hususi bir yeri olduğu bilinmektedir ve tam 27 tür pirinç pilavı yapılır.

Etli ve zeytinyağlı sebzelerin de yer almış olduğu Osmanlı mutfağında taze fasulye, patlıcan, pırasa, yer elması, lahana, bakla ve kabak benzer biçimde taze sebzelerin yanında ayrıca mercimek, bezelye, nohut, kuru fasulye, bakla, barbunya benzer biçimde kuru besinler de ehemmiyet taşır.

Tatlı Yiyelim Tatlı Konuşalım: Osmanlı Mutfağında Tatlı Kültürü

Osmanlı mutfağı tatlıları

• meyve tatlıları,
• sütlü tatlılar,
• hamur harcı tatlıları oluş suretiyle 3’e ayrılır.

Sütlaç, kazandibi, güllaç, tavukgöğsü ve muhallebi benzer biçimde sütlü tatlıların yanında ayrıca baklava ve aşure en fazlaca sevilen tatlılardır. Osmanlı’da tatlı hususi bir yere haizdir. Tatlı ustaları yetkin ve uzman ustalar arasından özenle seçilir. Tatlı yapımında glikoz yerine bal kullanılır.
Ramazan ayında geleneksel bir lezzet alan güllaç yapılır, aşure ayında ise ne olursa olsun aşure yapılır.

Değişen teknolojinin yetersizliği sebebiyle elde tel tel oluşturulan kadayıf ise sarayın üst tabakasının yediği tatlılar arasındadır.

Gül suyu ve badem kullanılarak hazırlanan helvalar sarayın olmazsa olmaz tatlılarıdır.

bundan farklı olarak Osmanlı mutfağı şerbetleri misafirlere sunulan kıymetli ikramlardır. Osmanlı mutfağının karakteristik elemanı şerbetler vişne, meyan kökü ve gül benzer biçimde çeşitlere haizdir. Yaz kış içilen şerbetler meyve özleri, çeşitli baharatlar, nebat özlerinin balla veya şekerle tatlandırılması ile elde edilmelidir. Şerbetler şifalı otlarla zenginleştirilerek hastalık durumunda kullanılır. Hatta hekimbaşı tarafınca yaptırılan çeşitli şerbetler afrodizyak etkili bitkilerden elde edilmelidir.

Osmanlı Mutfağı Zamanı

Osmanlı mutfağı Fatih Sultan Mehmet’in babası 2. Murat’a kadar hem saray aynı zamanda halk sofralarında mütevazı bir düzene ve fazlaca azca çeşide haizdir. 2. Murat periyodu ile beraber gelişmeye adım atmıştır.

Yüzlerce hatta binlerce senelik kültür geçmişine haiz bir imparatorluğun normal olarak ki sağlam bir yiyecek kültürü olduğu bilinmektedir sadece günümüz şartlarında Osmanlı mutfağıyla ilgili bilgiler son derece sınırlıdır. Bunun sebebi Osmanlıların yemekten bahsetmenin ayıp olduğuna dair inançları olabilir.

ABD’nın keşfi ile beraber gelen patates, domates ve yeşil biber yemek pişirdiğimiz evlerimizin özel alanında değişikliklere ön ayak olur. Öğün sayısı da bu zamanda değişmiş olur. 2 öğünlü olan yeme kültürü 3 öğüne çıkar.

Osmanlı mutfağında dönüm noktalarından birisi domatesin gelişi ile yaşanır. Domatesin yemek pişirdiğimiz evlerimizin özel alanında kullanılması Osmanlı’nın mutfak kültürünü tamamıyla değiştirir. Domates Osmanlı’da kullanılan tatlı ve ekşili sosları tek bir tat olan salçaya indirger.

15. yüzyıldan sonrasında Osmanlı mutfağına kabak, kakao, hindi, patates ve fasulye girer. 15., 16. ve 17. yüzyılda etli, kuruyemişli ve ballı yemekler yapılmaya başlanır.

Osmanlı mutfağının dönüşüm yaşamış olduğu bir öteki nokta ise II. Meşrutiyet’in ilanı olur. Meşrutiyetin ilanı ile beraber mutfak harcamalarına engellemeler getirilir.

Osmanlı Mutfağı Özellikleri

Osmanlı mutfağının kendine özgü bir adabı olduğu bilinmektedir ve yiyecek kutsaldır.

Öyleki ki yeniçeriler içinde olan mertebeler yiyecek adları ile belirtilir. Aşçılar bütün savaşlara gelmektedir; bilhassa çorba kazanı ve çorba en mukaddes yiyecek olarak bilinmektedir.

Osmanlı saray mutfağı sarayın büyük bir kısmını kapsar. 8 bölüme haiz olan saray mutfağının özgü mutfak bölümünde divan vezirleri ve harem halkı için yiyecek yapılır. Hükümdar için hazırlanan yemekler ise kuşhane mutfağında, haremde yaşayan üst düzey hanımefendiler için hazırlanan yemekler ise valide sultan mutfağında yapılır.

her gün aksatmadan:

• 4000 kişiye yiyecek hazırlanan Osmanlı sarayında
• 17 tane aşçıbaşı,
• 550 tane yamak çalışır.

bundan farklı olarak mutfak bölümünde reçel, şerbet, helva ve organik ilaçların yapıldığı iki tane helvahane bulunmaktadır. Mutfağının ihtişamı kadar yemeklerinin lezzeti ile de bütün gezegende tanınan Osmanlı mutfağı Suriye mutfağı ile benzerlik göstermektedir.

Osmanlı’da basit bir aile sofrasında bile en güzel örtüler kullanılır ve görselliğe büyük ehemmiyet verilir. Yiyecek sofralarının altına oturanların dizlerini örten ağır sırma işlemeli sofra yaygıları kullanılır. Yiyecek yedikten sonrasında ellerin silinmesi için sofra örtüsü ile benzer kumaştan veya tülbent benzeri hafifçe kumaştan peçete vazifesi gören kıymetli bezler bulunmaktadır. Ekmek sarayın olmazsa olmaz besinidir. Meyveler sebzeler ile beraber pişirilir, et ve balık yemeklerine tarçın eklenmiş olur.

Sofralarınıza İhtişam Kazandıracak Osmanlı Mutfağı Yiyecek Tarifleri

1) Vitamin Deposu Leziz Keşkül İçin:

Sütlü tatlıları ile meşhur olan Osmanlı’ya hususi keşkül için badem tozu, süt, vanilya, glikoz, pirinç unu ve nişasta kullanılır. alışılagelmiş bir Osmanlı tatlısı olan keşkül içeriğindeki badem ile mükemmel bir aromaya haizdir. Keşkül

2) 27 tür Osmanlı Pilavının En Sevileni: dahil Pilav İçin:

Hemen hemen bütün yiyeceklere birlikte rol alan pilavlar, Osmanlı’nın eğer olmazsa olmaz yiyecek çeşididir. Birden çok çeşide haiz olan pilavlar içinde kuşkusuz en alaka göreni dahil pilavdır. Soğan, koz, badem, kuru kayısı, dahil fıstık, baharatlar, limon suyu, tarçın benzer biçimde varsıl malzemelerle hazırlanan dahil pilav tereyağında kavrulur. Her kaşıkta birazcık daha yeme isteği getiren dahil pilav mükemmel lezzeti ile sizi Osmanlı saray mutfağına götürür. dahil Pilav

3) Özenle Hazırlanan Sofralara Layık: Bademli Tavuk Çorbası İçin:

Osmanlı’da çorba kutsaldır. Çorbalara farklı bir ehemmiyet verilir. Badem ve safran içeren bademli tavuk çorbası sıradışı lezzeti ile sofralarınızda ayrım yaratır. Bademli Tavuk Çorbası