Haftada en az 3 kez uyku sorunu yaşıyorsanız ciddiye alın!

ülkemiz Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. Havva Afşaroğlu uyku bozukluğu ve tedavisine dair bilgiler paylaştı.  Uyku bozukluğu var ne yapmalıyım, uyku bozukluğu düzelir mi, uyku bozukluğu tedavisi için hangi doktora gidilir benzer biçimde soruların yanıtını merak ediyorsanız haberimizi okuyabilirsiniz.

Fizyolojik bir gereksinim olan uyku insan ömrünün üçte birini kapsamaktadır. Fizyolojik ve ruhsal sıhhat için kaliteli ve kafi bir uyku son derece önem teşkil eder. Uyku zannedildiği benzer biçimde edilgen bir süreç değil fizyolojik dinlenmenin olduğu, hormonal düzenleme ve biyolojik saat düzenlenmesinde etkili, bilişsel fonksiyonların da düzenlenmiş olduğu etken bir dönemdir.

Uyku süresi ve kalitesinde olabilecek problemler birden çok fizyolojik rahatsızlığa, dikkat eksikliği, hafıza problemleri benzer biçimde bilişsel süreçlerde bozulmaya ve his vaziyet değişimleri, depresyon, anksiyete bozukluğu benzer biçimde ruhsal bozukluklara sebep olabilir. Her kişinin gereksinim duyduğu uyku miktarı kişinin yapısına, yaşına gore değişebilmektedir. Uyku bozuklukları içinde en sık görüleni insomnia (uykusuzluk)’dır. İnsomnia kişide uykuyu başlatma, sürdürme ve sonlandırma güçlüğünün olması durumudur. Bu vaziyet 7 günde minimum 3 kez ve minimum 1 ay süresince devam eden, kişinin günlük işlevselliğini bozan bir durumdur. Bu vaziyet ağrı bozukluğu benzer biçimde bedensel hastalıklara, başta stres oluş suretiyle ruhsal durumlara, kafein kullanımı, vardiyalı emek harcama, birine bakım verme benzer biçimde pek fazlaca faktöre bağlı olabilir. Hiçbir bedensel ve ruhsal neden yokken oluşuyorsa primer insomnia olarak adlandırılır. Şizofreni, bipolar bozukluk, depresyon, anksiyete bozukluğu ve travma ilişkili süreçler benzer biçimde pek fazlaca psikiyatrik hastalıkta insomnia görülebilmektedir. Toplumda son derece yaygın olarak görülen insomnia, hanımlarda daha çok görülmekte ve yaşla beraber sıklığı artmaktadır. Uzun devam eden uykusuzluk kronik bitkinlik, huzursuzluk ve dikkat problemleri yapabilmekte süreçte bilhassa depresyon ve kaygı bozukluklarına neden olabilmektedir. Gündüz gereğinden fazla uyku halinde olma ile tanımlanabilen hipersomnia, uyku esnasında solunumun nöbetler halinde durması ile karakterize uyku apne sendromu, bacak kısmında meydana gelen rahatsızlıkla devinim ettirme ve uyuyamamaya yol açan huzursuz bacak sendromu öteki uyku bozukluğu çeşitlerindendir.

UYKUSUZLUK NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Uykusuzluk son derece sık hekim başvurusuna neden olan şikayetlerdendir. Bu durumda her şeyden önce kişiden hikaye alınmalı buna neden olabilecek psikiyatrik ve fizyolojik hastalıklar ve uyku standardını etkileyen öteki durumlar (alkol, kafein tüketilmesi vb benzer biçimde) detaylı değerlendirilmelidir. Bilhassa hormonlar ve kan sayımı benzer biçimde laboratuvar tetkikleri yapılmalıdır. Uykusuzluğa yol açan bir vaziyet saptanırsa her şeyden önce onun tedavisi düzenlenmelidir.

Bedensel ve ruhsal bir problem saptanmayan birincil uykusuzluk tedavisinde ‘uyku hijyeni’ adında olan uyku kalitesinin arttırılmasında etkili şartlar sağlanması önem teşkil eder. Uyku hijyeni için aşağıdaki durumlara dikkat edilmelidir.

• Her gün benzer saatte yatıp benzer saatte ayağa kalkmak
• Gündüz asla uyumamak
• Yatak odasının hararet, ziya, ses ve havalandırmasının uykuya münasip hale ulaştırmak
• Yatak odasında çaba göstermek ve uğraşmak, yiyecek yiyecek, tv setretmek benzer biçimde şeylerden kaçınmak
• Akşam daha hafifçe yiyecek yiyecek ve uykudan 3-4 saat evvel olmasına dikkat kesilmek
• Akşam yemeği sonrasında uyarıcı tesirleri olabilen çay, kahve, kola ve sigaradan kaçınmak
• Uykudan 1-2 saat öncesinde uyarıcı film ve oyundan kaçınmak
• Gündüzleri bilhassa yürüyüş oluş suretiyle fizyolojik spor oluşturmak
• Uykudan 1-2 saat evvel fizyolojik egzersizden kaçınmak
• Uyku öncesi hafifçe gevşeme egzersizi ve ılık banyo oluşturmak ve ılık süt tatmak
• Uyuyamıyorsak kendimizi zorlamamak ve uyarıcı olmayan bir aktivite oluşturmak.

Bunlara dikkat edilmesine karşın devam eden uykusuzluk sorununda melatonin desteği ve öteki uyku ilaçları kullanılıyor. Kişinin şikayetinin şekli, yaşı ve fizyolojik durumuna gore etkili ilacın hekim tarafınca seçilmesi uygundur.

Bunlara dikkat edilmesine karşın devam eden uykusuzluk sorununda melatonin desteği ve öteki uyku ilaçları kullanılıyor. Kişinin şikayetinin şekli, yaşı ve fizyolojik durumuna gore etkili ilacın hekim tarafınca seçilmesi uygundur.