Bağ Bozumu Nedir? Ne Zaman Yapılır? Bağ Bozumu Şenlikleri

Şerefine Dionysos!

Bağ Bozumu konusunda Merak Edilen Her Şey

Dünyadaki en güzel anları ve durumları kutlamak, asırlardır gelen bir kültürün parçasıdır. Osmanlı’da baharın gelişini, düğünleri, doğumları ve zaferleri kutlamak; toplumsal yaşamı zenginleştiren ve bereketlendiren faaliyetler olarak bilinirdi. Günümüz şartlarında de canlılığını devam ettiren bu neşeli günler; insanları bir araya getirmektedir ve birlik duygusunu tazeler.

Festivaller ve şenlikler evrensel bir durumdur. Güzel olan ne var ise, insana mutluluk ve refah veriyorsa bunun asırlarca devam etmesi, toplumsal ömür için mühim bir faktördür. Vatanımızda de birlik ve bolluk gelmesi için meydana getirilen bağ bozumu şenlikleri her sene hayata renk ve canlılık katmaktadır. Bu yazımızı da toprağa duyulan minneti olayı açıklamak ve iç yüzünü göstermek için hazırladık. Üzümlerin dalından üretime geçiş hikayesine ortak oluş için yazıyı okumaya devam edin. Farklı şehirlerde meydana getirilen bağ bozumu festivallerine bu yıl katılışım göstermek için oldukca nedeniniz olacak!

Bağ Bozumu ne demektir?

Bağ bozumu üzüme duyulan bir saygının neşeye ve şenliğe dönüşmüş halidir. Üzümlerin toplanma zamanına verilen addır. Tüm sene süresince emek verilen üzüm ağaçları, senede bir defa meyvesini verecek ve üreticilerin gelmektedir deposu olabilecektir.. Bu sebeple, bu dönem çiftçiler için mukaddes ve kıymetli sayılmaktadır.

Bağ bozumu, her bölgede kendi geleneksel kuralları ile meydana getirilen ve kıymetli olan bir etkinlik haline gelmiştir. Bağ bozumu periyodunun kıymetli olduğu bölgeler içinde ise Bozcaada, Edirne, Kırklareli, Urla, Elazığ, Ürgüp, Gelibolu ve Denizli yer verilmiştir.

Bağ Bozumu Ne Vakit Yapılır?

Bağ bozumu anlamı, üzüm bağlarının üzümsüz kalmış olduğu dönem anlama gelir. Vatanımızda bağ bozumu mevsimi her yerde güz olsa da, üzümlerin toplanma günleri benzer değildir. Umumi cihette bağ bozumu zamanı eylül ortalarından ekimin başı olabilir. Tarihin değişkenlik göstermesi, üzüm imal edilen iklimlerdeki hava koşulları olabilmektedir.

Üzüm bağlarına verilen bu kıymet yeni bir vaziyet da değildir. Yunan mitolojisine kadar uzayan bir geçmişi olduğu bilinmektedir. Geçmişten gelen bu kültür, hızla gelişen gezim sektörü olanakları sayesinde devletimizde daha da canlılık kazanmıştır.

Olgunlaşan üzümler, lüzumlu kontroller yapıldıktan sonrasında, bağ makası ya da bağ bıçağı ile toplanır. Büyük bağlarda birden çok kişinin de elbirliği ile, daldaki üzümler özenle toplanır. Üzümler şarap ya da sirke hazırlanması için kasalarda bekletilir. Sonrasında kullanım amacına bakılırsa fabrikalara gönderilir.

Bağ Bozumu Festivali ve Şenlikleri

Bağ bozumu festivallerinin ülkemize coşkuyla kutlanmasını incelemeden evvel bu festivallerin ve şenliklerin geçmişine görmek şarttır. Hristiyanlık öncesinde bütün Anadolu tapınaklarından yayılan bir şenlik bilinmekteydi. Eylül ayı vardığında her bölgede bir sevinç ve keyif laf mevzusuydu. Bu eğlencelerin deposu dalından toplanan üzümlerdi. Bu duruma Yunan döneminde de “bağ bozumu” denilirdi. Yunan Tanrısı Dionysos; bu neşeli günlerde elinde şarap ile bütün halkın eğlenmesini izlermiş. Her üzüm toplama döneminde ülkede, keyif ve refah laf konusu olurmuş. İşte bu şekilde mitolojik bir geçmişi olan üzümlerin toplanması, ülkemize de getirmiş olduğu renklilik ve bolluk ile bilinmektedir.

Bağ bozumu Bozcaada ile bütünleşmiş bir hale gelmiştir. İklim şartlarından dolayı bir aksilik olmadığı durumlarda, eylül ayının ilk günlerinde Bozcaada’da bir hareketlilik laf konusu olur. Hemen hemen bütün evlerde hazırlık yapılmaktadır. Eski gelenekleri unutturmamak için meydana getirilen hazırlıklar, at otomobilleri, pırpır isminde olan küçük traktörler, hep bir ağızdan söylenen neşeli şarkılar bu şenliğe renk katan unsurlar içinde yer alır.

Çanakkale bağ bozumu festivali günümüz şartlarında Bozcaada ve Gelibolu’da büyük heyecanla kutlanmaya devam ediyor. 18 senedir büyük bir özenle hazırlıklar meydana getirilen şenliklere alaka de son derece büyük. Siz de bu şenliklere terk etmek isterseniz, muhakkak kalacağınız yeri öncesinden ayarlayın. çünkü şenlik günlerinde, adada adım uzaklaştıracak yer bulamayabilirsiniz.

Urla bağ bozumu festivali ise 2600 sene öncesinden bu güne değin kadar gelen bir geleneğin hediyesidir. Urla’nın hemen hemen bütün ziraat arazilerinde üzüm bağları olduğundan bağ bozumu bu bölgede de son derece kıymetli. Halk ve belediye iş birliği ile her sene düzenlenen şenliklerde farklı yarışmalar, mahsul tanıtımları ve fuarlar yapılmaktadır. Hem toplumsal aynı zamanda ekonomik açıdan Urla’yı canlandıran bir şenliğe katılmayı sizler de düşünmelisiniz.

Tekirdağ’ın Şarköy ilçesinde her sene sevinç ve büyük bir heyecanla gerçekleşen Mürefte bağ bozumu şenlikleri, Trakya’ya adeta renk katmaktadır. Bu bölgede meydana getirilen bağ bozumu turları ile Mürefte’de var olan ilk şarap fabrikası müzesini de gezme imkanınız olabilecektir.. Trakya’da bir hatıranız olsun isterseniz Şarköy bağ bozumu gezisi planlarınızı, zaman kaybetmeden yapmanızı öneririz. Eylül ayının ilk günlerinde Mürefte Mahallesi’nde, pırpırların sesine ve üzümleri toplamaya giden halkın güleryüzüne tanık olabilirsiniz.

Bununla beraber Denizli ve Kapadokya’da bağ bozumu şenlikleri her sene eylül ayının ilk günlerinde, toplumsal yaşamı renklendirmek ve ekonomik yaşama da destek oluş amacıyla yapılmaktadır.