Akdeniz Anemisi (Talasemi) Nedir? Belirtileri, Taşıyıcısı ve Tedavisi

Farkındalık ve Erken Teşhisle

yaşam Kalitenizi Güvence Altına Alın

Akdeniz Anemisi

Deniz anlamına gelen “thalas” kelimesinden türetilen talasemi şu demek oluyor ki Akdeniz anemisi, hastalığa yol açan genin Akdeniz devletlerinde yaşayan insanlarda görülmesinden dolayı bu adı almıştır. Bütün Akdeniz’i kapsayan talasemi kuşağı, İran, Hindistan, ülkemiz, Kafkaslar, Orta Şark ve cenup Şark Asya ülkelerini içine alır. Ülkemiz bu kuşağın tam ortasındadır ve Akdeniz anemisinin en sık görüldüğü ülkelerden birisi olarak kabul edilmelidir.

Akdeniz Anemisi ne demektir?

Genetik bir hastalık olan Akdeniz anemisi, ülkemizde en sık rastlanılan genetik rahatsızlıklardan biridir. ülkemiz genelinde her 50 kişiden birisi, cenup Şark Anadolu, Adana ve Antalya şehirlerinde ise her 10 kişiden birisi Akdeniz anemisi taşıyıcısıdır.

Hastalığın ortaya çıkabilmesi için ebeveynlerin her ikisinde de taşıyıcılık olması gerekmektedir. Taşıyıcı olan anne babaların evlatlarının %25’inde Akdeniz anemisi doğum riski bulunmaktadır. Bilhassa akraba evliliklerinde bu nispet oldukça daha yüksektir.

Bir kan hastalığı olan talasemi hastalığında vücut hücreleri iyice hemoglobin üretmez ve bu vaziyet şiddetli anemiye sebebiyet verir. Al kan hücrelerinde var olan hemoglobin dokulara oksijen taşımakla görevlidir ve kana al rengi veren bir pigmenttir. Dokular iyice oksijen alamadıkları için iyice büyüyemez ve enfeksiyonlara açık bir hale gelmektedir.

Bu hastalık al kan hücrelerinde şu demek oluyor ki alyuvarlarda hasara sebebiyet verir. Talasemi majör, talasemi minör ve talasemi intermedia oluş suretiyle üç tür Akdeniz anemisi olduğu bilinmektedir:

• Talasemi minör, hafifçe kansızlık tablosuna haiz sıhhatli insanları işaret eder.
• Talasemi majör hastalığı doğuştandır ve hastalığın ilk yıllarında ağır kansızlık tablosu görülebilmektedir. Bu hastalığa haiz olan evlatların kan hücreleri sağlam hemoglobin yerine oksijen taşıma kapasitesi bozulmuş hemoglobin üretir. Sağlıklı olmayan hemoglobine haiz olan çocuklarda gelişme bozuklukları, dalak gelişmesi, enfeksiyonlara hızlı bir şekilde yakalanma, şiddetli kansızlık gözlenir.
• Talasemi intermedia, talasemi minör ve talasemi majör rahatsızlıklarının içinde bir konumdadır. Tesirleri ne minör kadar hafifçe ne de majör kadar şiddetlidir. Münasip teknikler kullanılarak erken yaşlarda teşhisi büyük ehemmiyet taşır.

Akdeniz Anemisinin Emareleri Nedir?

Akdeniz anemisi emareleri hastalığın çeşidine ve etkilerine bağlı olarak değişim gösterir. bundan farklı olarak kişiden kişiye de emareler değişebilir:

• Talasemi minör hastalığında hasta umumi olarak halsizdir ve tek emare kansızlıktır.
• Talasemi majörde ise emareler daha ağırdır. Bebeklik periyodunun çoğu zaman 6. ayından sonrasında süregelen şiddetli kansızlık ile saptanır. Ve bu hastalar yaşamları süresince kan nakli oluşturmak zorundadır. Sürekli olarak meydana getirilen kan nakilleri vücutta gereğinden fazla demir birikimine sebep olur ve birikmekte olan demir kalp organı başta oluş suretiyle öteki organlarda da dikkat edilmesi gereken problemler yaratır.
• Talasemi majörlü bebeklerde kansızlık ile beraber sarılık görülebilmektedir. Renkleri solgundur, gelişme ve gelişme geriliği gözlenir.
• İştahları azalır ve mide organını bulantısı ile kusma yaygındır.
• Dalak ve karaciğerde gelişme sebebiyle karın bölgelerinde şişlik dolayı oluşur.
• İskelet deformiteleri gözlenir. Bilhassa surat , sima ,çehre kemiklerinde yaşanmış olan bozukluklar sebebiyle alın ve elmacık kemikleri öne doğru çıkar, burun kökü basıktır.
• Baş kare şeklini alır ve çoğu zaman boy kısalığı gözlenir.
• gövde yaşanmış olan kansızlığı dengeleyebilmek için kemik iliğinden kan hücresi yapımını artırır. Gereğinden fazla işçi kemik iliği genişlemeye adım atar ve surat , sima ,çehre kemiklerinde deformasyonlar meydana gelir. Akdeniz anemisi surat , sima ,çehre şekli karakteristik bir emaredir.
• Vücutta demir birikimi sebebiyle kalp organı, pankreas ve karaciğer şeklinde organlarda da gelişme oluşabilir.
• Bu emarelere ilave olarak halsizlik, idrar renginde koyulaşma, kafa ağrısı, soluk darlığı ve gereğinden fazla sinirlilik gözlenebilir.

Akdeniz Anemisi Taşıyıcısı Anne babalar Ne Yapmalı?

Talasemi taşıyıcılığı hastalık genlerini taşıyan sadece kendileri hasta olmayan kişilerdir. Talasemi taşıyıcı ebeveynlerden:

• Talasemili çocuk doğma riski %25,
• Taşıyıcı olma olasılığı %50,
• Sıhhatli olma olasılığı ise %25’tir.

Akdeniz anemisi taşıyıcısı ebeveynin çocuklarına doğar doğmaz Akdeniz anemisi testi yapılmalıdır. Erken teşhis edildiğinde önlenebilen ve sıhhatli olarak büyümeleri sağlanabilen talasemi hastalığının tedavisi vatanımızda birden çok talasemi merkezinde yapılabilir.

Taşıyıcı anne babalar nihayet zamanda uygulanan tüp bebek yöntemlerini deneyebilir. Bu yöntemle talasemi taşıyıcısı olmayan embriyoların seçimi yapılabilir ve sıhhatli embriyolar anne rahmine taşıma edilebilir. Sıhhatli bir hamilelik döneminden sonrasında doğan bebek ya tam sıhhatli veya talasemi taşıyıcısı olur.

Akdeniz Anemisi Tedavi Şekilleri

• Akdeniz anemisi ilik nakli tedavisi en mühim tedavi şekillerinden biridir. Hastanın tedavisi talaseminin çeşidine ve şiddetine nazaran değişim gösterir.
• Talasemi minör en hafifçe Akdeniz anemisidir ve çoğu zaman tedaviye gerek duyulmaz.
• Talasemi intermedia folik asit değerleri ve kansızlık görülebilmektedir. Bundan dolayı bu hastalara kan nakli ve folik asit desteği uygulanır.
• Beta talasemi olarak da herkesçe malum olan majör talasemi hastalarına hayat, yaşam boyu ayda 1 ya da 2 kez kan nakli gerekmektedir. Bu hastalarda en kalıcı yeni bir yol kemik iliği naklidir. Kemik iliği nakli için tavsiye edilen en münasip dönem 7 yaşına kadar olan zamandır. Eritrosit transfüzyonu da adı verilen kan nakli ile kan da demir düzeyi artar ve organlarda birikir. Demir birikimini engellemek amacıyla hastalara düzgün biçimde bir halde demir bağlayıcı Akdeniz anemisi ilaçları kullanılır.
• Akdeniz anemisi bitkisel tedavi şekilleri ile de desteklenebilir. Sadece her hastalıkta olduğu şeklinde bitkisel tedavi şekillerinin kesinlikle doktora danışılması gerekmektedir.
• Akdeniz anemisi bitkisel tedavisi İbrahim Saraçoğlu tarafınca da önerilmektedir. Saraçoğlu 250 gram kereviz, 250 gram ıspanak ve yarım litre su kullanılarak hazırlanan kereviz, ıspanak kürü ile Akdeniz anemisi tedavisini desteklemektedir. Kür için her şeyden önce su ocakta kaynatılır ve kaynayan suyun içine yıkanan ve dilimlenen kerevizler atılır. Ocağın altı kısılarak 10 dakika kerevizler pişirilir. Ondan sonra yıkanan ve kesilen ıspanaklar ek edilmelidir. 5 dakika ağzı kapalı olarak kaynatıldıktan sonrasında ocaktan alınır ve ılımaya bırakılır. Soğuyan karışım süzülür ve güm süresince kahvaltıdan evvel ve yiyeceklerden evvel birer bardak şeklinde tüketilir. Toplam 30 gün devam eden küre ilk 15 günden sonrasında 10 gün fasıla verilir ve öteki 15 gün daha sağlanarak kür tamamlanır.

Akdeniz Anemisi Hastalığı Ölümcül Müdür?

Erken teşhis ve düzgün biçimde olarak meydana getirilen tedaviler Akdeniz anemisinin ölümcül bir hastalık olmasını önler. Hastalığı kabullenen ve ömür şeklini düzenleyerek hastalıkla savaşım edenler hayatlarına öteki insanoğlu şeklinde devam edebilir.

Akdeniz anemisi beslenme programı düzgün biçimde ve doğru uygulandığında hayat konforunu ve kalitesini arttırır. Hastalığa haiz olanlar demir içinde ne olduğu yüksek gıdalarla beslenmelidir. Hastalığın komplikasyonlarının önlenmesinde sıhhatli bir beslenme programı mühim rol oynar.

Hayat, yaşam boyu devam eden tedavi gerektirdiğinden dolayı Akdeniz anemisi askerlik halletmeye engel bir durumdur.

Peki, Akdeniz anemisi kan verebilir mi? Talasemi hastalarının kan vermeleri sakıncalıdır. çünkü şiddetli kansızlık problemi taşıdıklarından dolayı kan vermeleri zaruri olmayan bir durumdur.

Akdeniz Anemisi Bulaşıcı Mıdır?

Tedavi edilebilir ve tedbir alınabilir bir kan hastalığı olan Akdeniz anemisi genetiktir. Ebeveynlerin her ikisinde de taşıyıcılık olması durumunda beliren Akdeniz anemisi öteki adı ile talasemi, solunum kanalıyla, cinsel temasla, kan vermeyle veya temas ile kişilere bulaşmaz.

Akdeniz Anemisi Zararları Nedir?

• Akdeniz anemisi hastası olan bebek tedavi edilmez ise doğumdan sonraki altıncı ayında kalp organı yetmezliği yaşayabilir. Alınan önlemler ve uygulanan tedaviler bu durumun yaşanmamasını sağlar.
• Hastalığın tedavisinde uygulanan kan nakli kafi oranda yapılmazsa, kemik iliği kansızlığı dengelemek için gereğinden fazla çalışmaya adım atar ve bu vaziyet iskelet sisteminde bozukluklara sebebiyet verir. Bilhassa surat , sima ,çehre bölgesinde kemik deformasyonları meydana gelir.
• Akdeniz anemisinde meydana getirilen kan nakilleri demir birikimine yol açarak kalp organı yetmezliği yaratabilir.
• Karaciğer, pankreas ve dalak şeklinde organlarda gelişme gözlenir.
• Çocukluk döneminde zekâ geriliği, gelişme ve gelişme geriliği gözlenir.