5 Temel Sos İsimleri: Hazırlanışı, Püf Noktaları ve Kullanıldığı Tarifler

Bütün Detaylarıyla Gastronominin 5 En gerekli Sosu

• Sos nedir? Yiyeceklere ek bir lezzet katan ve bir aşçılık terimi olan sos, yiyeceklerin hazırlanmasında veya yiyeceklerin servisi esnasında kullanılan sıvı veya yarı sert haldeki karışımlardır.
• Sosların en büyük vasfı tek başlarına değil; anne yemeğe aroma, lezzet veya görsellik katmak suretiyle kullanılmasıdır. Bunlara ilave olarak soslar yutmayı kolaylaştırıcı tesiri ile de ön plana çıkar.
• Geçmiş Roma İmparatorluğu’na kadar dayanan sos çeşitlerinin o zamanda yaşayan ve meşhur bir mutfak uzmanı olan Apicius tarafınca buluş edilmiş olduğu düşünülmektedir. Hatta bugün sos denildiğinde akla ilk gelen memleket Fransa olsa da Apicius’un yalnız soslar üstüne yazdığı De Condituris adlı kitabından dolayı sosun anne vatanının İtalya olduğu savunulur.
• Fransa krallarından birisi ile evlenen bir İtalyan prensesi ile beraber sos kültürünün Fransa’da yayılmış olduğu söylenir. Bundan dolayı sos çeşitleri adları çoğu zaman Fransız kökenlidir.
• Devletimizde sos çoğu zaman yemekler hazırlanırken kullanılır. Bir anlamda yiyeceklerin suları, sosları olarak düşünülebilir.

5 En gerekli Sos: Malzemeleri, Hazırlanışı, Püf Noktaları ve Kullanıldığı Yemekler

Gastronomi dünyasında kullanılan 5 en gerekli sos olduğu bilinmektedir. Öteki bütün sos çeşitleri bu 5 anne sosun türevi olarak düşünülebilir:

• Bu soslardan dördü klasik Fransız mutfağının kurucusu olarak herkesçe malum olan meşhur önder Marie-Antoine Careme,
• 1 tanesi de bir öteki meşhur önder Auguste Escoffier tarafınca bulunmuştur.
• Beşamel, domates, espanyol ve velute sos, Marie-Antoine Careme’in,
• Hollandes sos ise Auguste Escoffier’in icadıdır.

1) Beşamel Sos

Malzemeler

• 1 çorba kaşığı un
• Yarım çorba kaşığı tereyağı
• 1 çay kaşığı tuz
• 1 çay kaşığı karabiber
• 1 çay kaşığı muskat rendesi
• 2 su bardağı süt ile hazırlanan beşamel sos krem rengindedir.

Hazırlanışı

• Tavanın içine tereyağı koyulur ve kısık ateşte yakmadan eritilir.
• İçine un ilave edilerek unun rengi hafifçe değişene ve kokmaya başlayana kadar kavrulur.
• Kavurma işleminden sonrasında bir taraftan un ve tereyağı karışımı çırpılır bir taraftan da yavaş yavaş süt ek edilmelidir.
• Hemen sonra muskat rendesi, tuz ve karabiber ilave edilerek karıştırılır.
• Sos hafifçe yoğunlaşıncaya kadar kısık ateşte karıştırılarak pişirilir.

Püf Noktaları

Beşamel sosun istenilen kıvamda olması için sürekli karıştırılması gerekmektedir. Sosa eklenen sütün ısıtılmış olması ve yavaş yavaş tavaya dökülmesi önem teşkil eder. bundan farklı olarak unun kavurma süresi de önem teşkil eder. Un kokusu çıkana kadar kavrulmalıdır zira azca veya çok kavurma sosun kıvamını ve aromasını etkileyebilir.

Kullanıldığı Yemekler

Et, tavuk, balık ve sebze yemeklerinde kullanılır. Bilhassa lazanya, et ve tavuk soteleri, sebze haşlama veya fırınlamalarda sevilen bir sostur.

Tanım için: Beşamel Sos

2) Espanyol Sos

Malzemeler

• 3 kilogram ufaltılmış sığır kemiği
• 300 gram tereyağı
• 150 gram kuru soğan
• 150 gram havuç
• 1 demet maydanoz
• 1 diş sarımsak
• 175 gram un
• 200 gram domates salçası
• 5 litre su ile hazırlanan Espanyol sos kahve rengindedir.

Hazırlanışı

• Ufaltılmış sığır kemikleri tereyağında kızartılmaya bırakılır ve içine un, havuç ve kuru soğan ilave edilerek pembeleşinceye kadar kavrulur.
• Kavrulan malzemelere salça eklenmiş olur ve karıştırılır.
• Birkaç saniye daha kavrulduktan sonrasında içine su eklenmiş olur ve sonrasında maydanoz ve sarımsak da ilave edilerek 4-5 saat kaynamaya bırakılır.
• nihayet olarak süzgeçten geçirilen sos kullanım alanına hazırdır.

Püf Noktaları

Espanyol sosa kendine özgü kahverengi rengi veren kavrulmuş undur. Unu kahverengi renk alıncaya kadar kavurmak sosun kıvamı penceresinden son derece önem teşkil eder.

Kullanıldığı Yemekler

Bilhassa al etler ile beraber kullanılan Espanyol sos ile fırında güveç yapılabilir. Espanyol sosu fırında bonfile, fırında incik, fırında pirzola benzer biçimde yemeklerle kullanmayı tercih edebilirsiniz.

3) Velute Sos

Malzemeler

• 500 mililitre tavuk suyu
• 1 yiyecek kaşığı un
• 1 yiyecek kaşığı tereyağı
• Tuz
• Pırasanın ak kısımları
• Kuru soğan
• 1 diş sarımsak
• 4-5 adet karabiber
• 2 dal taze kekik
• 1 defne yaprağı
• 3-4 dal maydanoz kullanılan velute sos ak renklidir.

Hazırlanışı

• Sos tenceresinde tereyağı eritilir ve içine doğranmış pırasa ve kuru soğan ilave edilerek hafifçe renkleri soluncaya kadar kavrulur.
• Kavrulan pırasa ve kuru soğana un ek edilmelidir ve kokusu çıkıncaya kadar kavurmaya devam edilmelidir.
• Hemen sonra tavuk suyu eklenmiş olur ve çırpma teli ile devamlı çırpılarak unun topaklanması önlenir.
• Yüksek ateşte kaynayana kadar karıştırıldıktan sonrasında içine maydanoz sapı, defne yaprağı, kekik, adet karabiber ve 1 diş sarımsak eklenmiş olur ve kısık ateşte birkaç dakika daha kaynatılır.

Püf Noktaları

Velute sosu hazırlarken unun topaklanmaması için devamlı karıştırılması gerekmektedir. Velute sosa tavuk suyu yerine balık veya et suyu da kullanılabilir.

Kullanıldığı Yemekler

Hafifçe bir sos olan velute sos çoğu zaman tavuk ve sebze yemeklerinde kullanılır. Yağ oranı düşük olduğundan dolayı fırından kuru bir halde çıkan tavuk göğüsün üstüne eklenmiş olur. Balık suyu ilave edilerek hazırlanan velute sosu balık ızgara veya fırında balık yemeklerinde, et suyu hazırlanarak hazırlanan velute sosu ızgara ve fırında etlerde kullanılır.

4) Domates Sosu

Malzemeler

• 1 tane kuru soğan
• 1 tane kereviz sapı
• 1 tane havuç
• 6 tane domates
• 2 yiyecek kaşığı sıvı yağ
• 1 yiyecek kaşığı tereyağı
• Tuz
• Karabiber
• 1 tutam glikoz kullanılarak hazırlanan domates sosu al renklidir.

Hazırlanışı

• Kuru soğan ve kereviz sapı ince ince doğranır.
• Havuç rendelenir ve bu malzemeler yağda kavrulur.
• Hemen sonra üstlerine kabukları soyulmuş ve doğranmış domates eklenmiş olur.
• Tuz, glikoz ve karabiber ilave edilerek ortalama 2 saat ağzı kapatılarak kısık ateşte pişirilir.

Püf Noktaları

Yiyecek sos adları içinde en popüleri olan domates sosu yaparken suyunun bir bütün olarak çekilmiş olması gerekmektedir.

Kullanıldığı Yemekler

Domates sosu et, tavuk, balık ve sebze yemeklerinde kullanılır. Makarna ve pizza benzer biçimde yiyecekleri lezzetlendirir.

Tanım için: Domates Sosu

5) Hollandez Sosu

Malzemeler

• 3 tane yumurta sarısı
• 125 gram tereyağı
• 1 yiyecek kaşığı limon suyu
• 2 yiyecek kaşığı soğuk su
• 1 çay kaşığı tuz
• Yarım çay kaşığı karabiber kullanılarak hazırlanan hollandez sosu sarı renklidir.

Hazırlanışı

• Yumurta sarıları, soğuk su ve limon suyu cam bir kasede çırpılır.
• Benzer yönde çırpılmasına dikkat edilmelidir.
• Benmari usulü hafifçe kaynamış sıcak suyun üstüne cam kâse oturtulur ve çırpma işlemine devam edilmelidir.
• Yumurta sarıları krema kıvamını aldığında kâse tezgâhın üstüne alınır ve bir süre bekletildikten sonrasında eritilmiş sadece ılık olan tereyağı yavaş yavaş kâseye dökülür.
• Karışım krema kıvamına erişince servis edilmelidir.

Püf Noktaları

Hollandez sosu için kullanılan tereyağını arıtılmış halde kullanmak sosun kıvamını ve lezzetini arttırır. Tereyağı minik bir sos tenceresine alınır ve kısık ateşte yakılmadan ve çok köpürtülmeden eritilir. üstünde yer edinen ak süt köpükleri kaşık yardımıyla alınır ve eritilen tereyağı süzgeçten geçirilerek yumurtalara eklenmiş olur.

Kullanıldığı Yemekler

Bilhassa kahvaltılarda yumurtaların üstüne dökülen hollandez sosu balık ve sebze yemeklerinde de zaman zaman kullanılır. Hollandez soslu ıstakoz, hollandez soslu somon, hollandez soslu kuşkonmaz benzer biçimde yemekler sevilen hollandez soslu yemeklerdir.

Tanım için: Hollandez Sos

Sos Çeşitleri ile Hazırlanan 12 Çarpıcı Tanım

1) Deneyin, Vazgeçemeyeceksiniz: Beşamel Soslu Mantarlı Patates Oturtma

Fransa kökenli bir sos olan beşamel sos kullanılarak hazırlanan beşamel soslu mantarlı patates oturtma, mükemmel lezzeti ile sofraların kafa tacı olmaya adaydır. Patates, mantar, kıyma, soğan ve salçanın üstüne eklenen beşamel sos ve kaşarın muhteşem, harikulade uyumu olanakları sayesinde misafirlerinize esiz bir sofra hazırlayabilirsiniz. Beşamel Soslu Mantarlı Patatesli Oturtma

2) Karnabahar Asla Bu Kadar Leziz Olmamıştı: Beşamel Soslu Karnabahar

Kendine özgü lezzetiyle kış sofralarının olmazsa olmaz sebzelerinden kabul edilen karnabahar, beşamel sosu ile beraber enfes bir lezzete haiz olur. Yanında çorba ve salata ile beraber sıhhatli bir öğün oluşturabileceğiniz yiyecek ergonomik ve basit yapımı olanakları sayesinde zamandan kazanmanızı da sağlar. Fırında Beşamel Soslu Karnabahar

3) Hem Leziz Hem Sıhhatli: Garnitürlü Beşamel Soslu Tavuk Sote

Tavuk göğüs, bezelye, patates, havuç, kuru soğan, al taze biber ve baharatlar kullanılarak hazırlanan tavuk sotenin üstüne beşamel sos dökülür ve fırına atılır. Fırından çıkan tavuğun üzerine kaşar rendelenir. Muhteşem, harikulade bir lezzete haiz olan garnitürlü beşamel soslu tavuk sote gerek lezzeti gerekse sıhhatli oluşu olanakları sayesinde sofraların olmazsa olmaz lezzetidir. Garnitürlü Beşamel Soslu Tavuk Sote

4) Buharda Sebzenin Hollandez Sosla Buluşması: Hollandez Sos Eşliğinde Buharda Sebzeler

Brokoli, karnabahar, patates, havuç bezelye benzer biçimde birbirinden leziz ve vitaminli sebzeler ile hollandez sosun birleşiminden meydana gelen yemeğin hazırlanması son derece pratiktir. Sebzeler buharda pişirildiği için vitamin ve mineral penceresinden son derece zengindir. Bilhassa sebze yemekten hoşlanmayan çocuklar, bu sos olanakları sayesinde sebze yiyeceklerini sevebilir. çoğunlukla anne yiyeceklerin yanına muavin yiyecek olarak kullanılan Hollandez sos eşliğinde buharda sebzeler et yemeklerinin yanına yakışır. Hollandaise Sos Eşliğinde Buharda Sebzeler

5) Sıra Dışı Lezzet Arayanlar İçin: Hollandez Soslu Istakoz Kuyruğu

Yemeklerde kullanılan 5 anne sostan kabul edilen Hollandez sosu kullanılarak hazırlanan ıstakoz kuyruğu, olağan dışı yiyecek yapmaktan hoşlananların favorisidir. Kuşkonmaz, chia tohumu ve süt ile hazırlanan ıstakoz kuyruğuna eklenen Hollandez sosu ile misafirlerinize son derece değişik ve leziz bir akşam yemeği sunabilirsiniz. Hollandez Soslu Istakoz Kuyruğu

6) İtalyan Mutfağını Evinize Getirin: Kıymalı Domates Soslu Gnocchi

Patates, un, yumurta ve tuz kullanılarak hazırlanan hamur harcını ile değişik bir lezzete imzasını atan ve İtalyanların meşhur gnocchisini kıymalı domates sosu ile evlerinizde de basitçe ve rahatça yapabilirsiniz. Kıyma, sarımsak, soğan, domates ve biber salçası ve fesleğen, karabiber benzer biçimde baharat çeşitleriyle hazırlanan domates sosu ile lezzetine lezzet eklenen kıymalı domates soslu gnocchi hem doyurucu aynı zamanda leziz bir öğün hazırlamanıza destek sağlar. Kıymalı Domates Soslu Gnocchi

7) Bu Sos Makarnaya Oldukça Yakıştı: Domates Soslu Makarna

mavi gezegende ve devletimizde en oldukça sevilen yemeklerinden kabul edilen makarna, domates, sarımsak, tereyağı, zeytinyağı ve baharatlarla hazırlanan domates sosu ile iştah açar. Bilhassa evlatların en sevilmiş olduğu yiyeceklerin başına çeken makarnayı domates sos ile hazırlayarak hem besleyici aynı zamanda leziz öğünler hazırlayabilirsiniz. Domates Soslu Makarna

8) Leziz Sabahlar İçin: Kahvaltılık Domates Soslu Sosis

Günün en mühim öğünü olan kahvaltıyı çeşitlendirmek ve daha leziz ve iştah açıcı hale ulaştırmak için kahvaltılık domates soslu sosis hazırlayabilirsiniz. Sosis, domates, yeşil biber, kaşar peyniri, baharat ve maydanoz kullanılarak hazırlanan kahvaltılık ergonomik ve basit yapımı olanakları sayesinde zamandan da tutum etmenizi sağlar. Kahvaltılık Domates Soslu Sosis

9) Fransız Mutfağını Evinize Taşıyın: Demi Glace Soslu Dana İncik

Fransız mutfağının anne soslarından kabul edilen demi glace sos ile hazırlanan dana inciğin damaklarda bıraktığı lezzeti hatırlamamak mümkün değildir. Kendine özgü bir aromaya haiz olan sos ile dana inciğin muhteşem, harikulade buluşmasını hem misafirleriniz aynı zamanda kendiniz için hazırlayabilir, sofranızı şenlendirebilirsiniz. Demi Glace Soslu Dana İncik

10) Daha Leziz Köfte ve Etler İçin: Kahverengi Sos (Köfte ve Et Sosu)

Tereyağı, un, krema, soya sosu ile hazırlanan ve son derece ergonomik bir sos olan kahverengi sos ile et yemeklerinizi ve köftelerini daha leziz bir hale getirebilirsiniz. Bilhassa kuru köfte ve ızgara veya haşlama etler ile muhteşem, harikulade bir ahenk sergileyen kahverengi sos olanakları sayesinde damaklardaki kalıcı lezzetlere imzanızı atabilirsiniz. Kahverengi Sos (Köfte ve Et Sosu)

11) Yemek pişirdiğimiz evlerimizin özel alanında Paris Esintisi: Cafe de Paris Soslu Bonfile / Biftek / Tavuk

1930’lu yıllarda İsviçre’nin Cenevre kentinde yer edinen Cafe de Paris adlı restoranda kullanılan sos, bugün bütün dünya tarafınca tanınır. Orijinalinde 24 tane baharatın kullanıldığı ve içinde ne olduğunun gizli saklı olduğu sosun bir benzeri olan Cafe de Paris sosu ile bonfile, biftek ve tavuk yemeklerinizi oldukça daha leziz bir hale getirebilirsiniz. Cafe de Paris Soslu Bonfile / Biftek / Tavuk

12) Damaklarda Kalıcı Lezzet: Barbekü Soslu Tavuk (Tavuk Dünyası Usulü)

Pirzola tavuk, barbekü sos, soğan sarımsak, mantar, kapya biber ve baharatlar kullanılarak hazırlanan barbekü soslu tavuk, leziz ve sıhhatli sofraların olmazsa olmaz yiyecekleri arasındadır. Hem sevdikleriniz aynı zamanda aileniz için barbekü soslu tavuk hazırlayabilirsiniz. Barbekü Soslu Tavuk (Tavuk Dünyası Usulü)

Sos Tarifleri kategorisini ziyaret edebilirsiniz.

Gastronomi ne demektir? Gastronomi ve Mutfak Sanatları konusunda Her Şey

Aşçılık Okulları: Dünyaca Meşhur 6 Yetkin ve uzman Yiyecek Okulu

Workshop ne demektir? Yiyecek Workshop Etkinlikleri

Michelin Yıldızı Hangi Alanda Verilen Bir Ödüldür?

Hangi Baharat Hangi Yemekte Kullanılır? Lezzet Arttıran İpuçları

Yiyecek Yapmanın Püf Noktaları, Yeni Başlayanlar İçin 10 Altın İpucu