“You” Dizisindeki “Joe” Karakterinin Psikolojik Analizi

Joe Goldberg; belirli hanımefendilere takıntılı hâle gelme, onları ‘stalklama’, bir halde ilgilerini kazanıp onlara haksızlık ettiğine inanılmış olduğu insanları öldürme davranışlarına haiz bir karakter.

Bütün korkulu davranışlarına ve işlediği suçlara karşın cazibesiyle monitor başlangıcında izleyenleri bile etkilemeyi başaran Joe karakteri psikoloji uzmanlarının dâhi ilgisini çekti. Ruhsal olarak nasıl değerlendirildiğine geçmeden evvel dizinin ne hakkında bulunduğunu bilmeyenler için mevzusuna küçük bir göz atalım.

Kısacık zamanda büyük bir seyirci kitlesine ulaşan “You” dizisinin konusu:

Caroline Kepnes’in 2014’te piyasaya sürülen romanından uyarlanarak meydana getirilen ‘You’, Amerikan ruhsal heyecan türündeki tv dizisi.

Dizinin anlatıcısı ve anne karakteri olan Joe, bir yerlerde denk geldiği bayanları takıntı hâline getirip onları manipülasyonlarla dolu bir “aşk” çemberinin içine sokarken bir taraftan cinayetler işliyor.

Joe Goldberg karakteri psikoloji branşında ‘psikopat’ kategorisine girmiyor.

“Psikopat”, antisosyal kişilik bozukluğunun halk arasındaki ismidir. Genel anlamda davranışları toplumsal normlara ve geleneksel doğru/yanlış anlayışlarına alan okuyan bir kişiyi tanımlamak için kullanılır.  Sadece us sağlığı uzmanlarına nazaran, Goldberg’in us sağlığı tek bir etiketten daha karmaşık. 

Medya, insan davranışı ve nörobilimin kesişimini araştıran bir toplumsal bilimci olan Pamela Rutledge’a nazaran, Goldberg için tek bir us sağlığı durumunu saptamanın güç olmasının bir sebebi, “You”nun tv için yaratılmış olması.

Bu kadar çekici görünmesi narsisizm sinyalleri veriyor.

Rutledge, Goldberg için “İnsanları öldürmesine karşın seyircilerde belirli bir oranda empati uyandıran bir karakter sıfırdan oryata çıkarmak, üretmek ve iyi bir hikâye oluşturmak için inşa edilmiş normal olmayan bir şekilde düzeylerdeki kişilik özelliklerinin bir karışımı şeklinde görünüyor. Fazlaca azca insan gerçek hayatta bu şekilde davranır.” diyor.

Joe Goldberg’in seyircilerle ilk tanıştırıldığı andan itibaren oldukça çekici görünmesi, onun bir narsist olabileceğine de işaret ediyor.

Değişik sezonlarda değişik kişilik bozukluklarıyla karşımıza çıkıyor.

Goldberg, 1. sezonda antisosyal kişilik bozukluğu, narsisizm ve karşılıklı bağımlılık emareleri gösterirken 2. sezonda; geçmiş travmalarına art dönüşler yaşayarak aslına bakarsak bir bağlanma bozukluğu yaşadığına işaret ediyor. 

Joe için en belirgin iki tanı var.

Ulusal Sıhhat Enstitüsüne nazaran, antisosyal kişilik bozukluğu olan kimseler empatiden yoksundur ve netice itibariyle, başkalarını istediklerini elde yapmak eylemek için manipüle yapmak eylemek ya da başka birinin mahremiyetini ihlal yapmak eylemek şeklinde, toplumun etik açıdan sağlam olmadığını düşündüğü şekillerde devinim edebilirler.

Mayo Clinic’e nazaran, narsist kişilik bozukluğu olan kimseler, tipik olarak düşük kişilik saygısını maskelemek için kullanılan mekanizmalar olan, şişirilmiş bir öz-önem duygusuna ve başkaları için empati eksikliğine haizdir.

Antisosyal kişilik bozukluğu ve narsizmin işaretlerini bünyesinde barındırıyor.

Çeşitli açılardan, Goldberg her iki durumu da bünyesinde barındırıyor şu sebeple bir kişinin kendisine haksızlık yaptığına inandığında devamlı olarak şiddete başvuruyor.

örnek olarak, 1. sezonda takıntılı olduğu Beck’in sevgilisinin kafasına vurdu, onu bir cam kutuya kilitledi ve birkaç gün sonrasında öldürdü. İlerleyen bölümlerde Beck’in en yakın arkadaşının ilişkisine müdahale etmesinden hoşlanmadığı için onu da öldürdü.

Terapist Kelly Scott, Goldberg’in bütün bu iğrenç ve yasadışı eylemleri pişmanlık göstermeden işlediğini ve bunu kendi çıkarı için yaptığını, bunun da antisosyal kişilik bozukluğu olarak tanımlanabileceğini söylemiş oldu.

Çeşitli uzmanlara nazaran antisosyal kişilik bozukluğu tanısı münasip değil.

Scott’a nazaran, Goldberg’in başvurduğu sertlik empatiden yoksun olduğu ve antisosyal kişilik bozukluğu olduğundan dolayı değil, sertlik içeren kargaşa ve bunalımlı çocukluğunun geliştirdiği bağlanma bozukluğuyla ortaya çıkıyor.

Joe’nun ev sahibinin öldürüldüğünü öğrendikten sonrasında perişan görünmüş olduğu 2. sürem sahnesi şeklinde çeşitli görüntüler Goldberg’in hakkaten empatiye haiz bulunduğunu ve bu yüzden antisosyal kişilik bozukluğuna haiz olmadığını kanıtlıyor.

Hastalıklı bir halde birilerine bağımlı olabilmektedir. 

Rutledge’a nazaran, Goldberg’in saplantısına yakın olanlara ziyan verme ya da onları öldürme eğilimi, hastalıklı bir halde birilerine bağımlı bulunduğunu da gösteriyor. 

Dikkat edilmesi gereken derecede birbirine bağımlı olan insanoğlu, eşlerini ya da bağımlı oldukları kişiyi denetim etme ve kendi kimliklerine haiz olmaktan ziyade eşleriyle olan ilişkilerine nazaran tanımlama eğilimindedir.

Güvensiz-kaygılı bağlanma

2. sürem Goldberg’in geçmişine daha derinden giriyor ve aslına bakarsak bir bağlanma problemi yaşadığını gösteren ipuçlarını ortaya çıkarıyor. Psikolojide “güvensiz-kaygılı bağlanma” olarak geçen bağlanma türüne haiz olma ihtimali son derece yüksek.

Bu bağlanma türüne haiz şahıs, ilişkilerinde muhtaç ve yapışkan bir rol benimsiyor. Joe karakteri de zihninin bütününü partnerine odaklıyor ve herkesi tehdit olarak algılıyor. Partneriyle içinde negatif bir vaziyet meydana vardığında paniğe kapılarak sağlıklı olmayan tepkiler vermeye başlıyor.

“Sevilmezlik şeması”na haiz olduğuna dair ipuçlarını yakalayabiliyoruz.

Çocukluğunda yaşamış olduğu travmatik olaylardan dolayı “sevilmezlik şeması” geliştiren Joe, samimi içe devamlı sevileceğine dair inancını yitiriyor. Bu sevilmezlikten özgürleşmek için ise “gereğinden fazla telafi” yöntemiyle hanımefendilere takıntılı bir halde yaklaşarak etraflarındaki herkesi tehdit olarak algılayıp öldürüyor. 

kesinlikle gerekli, “mommy issues”

Scott, Joe karakterinin analizine şu şekilde devam ediyor:

“İhtiyaçlarına cevap vermeyen, tutarsız ve itimat vermeyen annesine bağlıydı. Anası onu istismar ve ihmâl etti. Bundan dolayı Goldberg yaşamının ilerleyen dönemlerinde, ona ihtiyacı olanı verebileceğine inanılmış olduğu hanımefendilere takıntılı bir halde bağlanıyor ve sevgi elde etme fikriyle motive olabilmektedir.”