Telif Hakkı Nedir Kısaca Sembolleri Nelerdir ? Bilişim Dersi İçin

bu makalemizde bilişim dersinin bir konusu olan telif hakkı nedir mevzusunu özetlemek gerekirse anlatıp sembollerinden söz etmek isterim. Hazırsanız yazımıza fikri iyelik terimi ile başlamış olalım.

Fikri Iyelik ne demektir ?

Kişinin kendi düşünceleri ile geliştirdiği her türlü ürüne verilen addır. Özetlemek gerekirse bir fikrin mülkiyetine satın almak olarak tanımlayabiliriz. Örnekler ile açıklayacak olursak; Bir ressamın yapmış olduğu fotoğraf bir fikri mülkiyettir. Yada bir müzisyenin yapmış olduğu beste fikri iyelik terimine girmektedir. Daha çok misal verecek olursak ;

• Internet sayfası içerikleri
• Zenginleştirilen bir oyun
• Youtube a hazırlanmış bir video
• Geliştirilmiş program
• Kitap
• Karikatür

Ve daha bir oldukça yaratı fikri mülkiyete girmektedir.

Telif Hakkı ne demektir Özetlemek gerekirse ?

Telif hakkı yaratı sahibinin haklarını kol kanat germek gayesi ile oluşturulan hukuk kuralları olarak açıklanabilmektedir. Yapıt sahibinin yapmış olduğu ürünü başkalarının kullanmaması ya da lüzumlu izinler alındıktan sonrasında kullanılmasını ihtiva etmektedir. bundan farklı olarak çeşitli durumlarda ise yaratı sahibi bütün haklarını parasız bir halde kullanılmasına izin verebilmektedir. Bu şeklinde telif konularının bir standartta oturması için hizmet veren Creative Commons kuruluşu umumi standartlar belirlemiştir.

Creative Commons ne demektir ?

Telif hakkında mevzusunda bir standart oluşturmak adına hizmet veren kuruluştur. Bu kuruluşun belirlediği şekiller olanakları sayesinde daha basit bir halde telif türleri anlaşılabilmektedir. Birazda telif şekilleri ve şekillerin hangi kullanım hakkına haiz olduğu hakkında bilgiler verelim.

Creative Commons’ın Meydana getirdiği Telif Hakkı Sembolleri Nedir ?

Aşağıda belirteceğimiz CC lisans türleri sembollerinden bir adet kullanacağınız şeklinde siz de isterseniz bir kaç tanede kullanmayı tercih edebilirsiniz.

1-Copyright ( Bütün Hakları Saklıdır )

Bu lisans türüne haiz yaratı mutlak surette yaratı sahibinin izni olmadan kullanılamaz.

2-Copyleft ( Bütün Hakları Saklı Değildir )

Bu lisans türü ise bütün hakları özgür her önüne gelen tarafınca basitçe kullanılabilen ürünlerini kapsamaktadır.

3-Atıf ( BY )

Eğer bir içinde ne olduğu almışsan bu içerikte eseri aldığın kişiği yada deposu görünür kılmak zorundasın.

4-Değiştirip Çoğaltabilirsin ( SA )

Bu işaretin olduğu eserlerin lisanlarını çoğaltıp kullanma hakkını kişilere sunmaktadır.

5-Ticari Gaye ile Kullanamazsın ( NC )

Bu lisans türünde ise eseri ticari gaye ile kullanmak yasaktır.

6-Ürünü Türetemezsin ( ND )

Bu lisans türünde ise ürünün benzerini türetme hakkına haiz değilsiniz. Değiştirmeden kullanmak sorundasınız.

CC Lisanları Örnekleri

Bir kaç misal ile mevzuyu özetleyecek olursak. örnek olarak sizin bir web siteniz var ve içerik üretiyorsunuz. Bu sitede içeriklerinizin atıf sağlanarak kullanılmasına izin vermek istiyorsanız aşağıdaki simgeyi sitenizde kullanmanız zorunlu olmaktadır.

Bir başka misal ise program geliştirdiniz ve kaynak kodlarını açık bir halde ortaya dökmek istiyorsunuz. Bu durumda değiştirip çoğaltabilirsiniz yada copyleft simgesi ile uygulamayı sunmalısınız. Işte sırf bunun için kullanacağınız simgeler ise ;