Hans Peter Luhn, Luhn algoritmasının yaratıcısı ve günümüz şartlarında kullandığımız bütün kredi kartı numaralarının oluşturulmasını elde eden ilim insanıdır. Bu algoritma fazlaca ileri düzey bir matematik gerektirmese de son derece kullanışlı ve düzenlidir.
Luhn algoritması 1950’li yıllardan itibaren kullanılmaya başlandı. Peki tam olarak emek verme mantığı nedir? Kredi kartı numaraları Luhn algoritması ile basitçe bulunabilir mi? bu makalemizde bu iki soruya odaklanacağız.
Sihir, matematikte. Luhn algoritmasının temelindeki matematiğin gizemi:
muhakkak ki burada 16 haneli kredi kartı numarası üstünden hesaplar yapmadık. Düşünelim ki 12345 sayısına sahibiz. Başlangıç kıymeti iç oluş suretiyle ikişerli atlayarak gittiğimiz sayıları 2 ile çarparız ve çarpma işleminden sonrasında toplarız. Meydana getirilen işlem 1*2+3*2+5*2‘dir.
İki ile çarpma durumunda eğer çarpım kıymeti 10 ve 10’dan büyükse basamaktaki sayıları toplarız. Örneğimize odaklandığımızda 5*2 var olan. Çarpım neticesi 10 olduğundan dolayı 1+0 işlemi gerçekleştirilir ve 1 elde edilmelidir.
İşlemlerin neticesinde 2+6+1=9 sonucuna ulaştık. muhakkak ki iki işlem daha yapmamız lüzumlu. Boşta sayılarımız kaldı. Şimdi boştaki sayıları(2 ve 4) da alalım ve 9 ile toplayalım. 9+2+4=15 sonucuna ulaştık. nihayet olarak elde ettiğimiz kıymeti 10’a böleriz. Kalanı 0 elde etmemiz durumunda bu numaraların gerçek bir kredi kartı olduğu anlaşılır. Eğer kalan 0’dan değişik bir kıymet ise gerçek bir kredi kartı numarası değildir.
Kredi kartı numaları basitçe bulunabilir.
Luhn algoritmasının emek verme mantığına baktığımızda son derece kolay bir mantığı bulunmakta. Üstelik, yazılım dillerinden faydalanarak el ile hesap yapmaksızın otomatik bir halde kart numaralarını bulabiliriz.
Bu duruma endişeli yaklaşmayın. Kredi kartı numarasının basit bulunması, öteki bilgilerin de basit bulunabilirliği anlamına gelmiyor. Doğrusu kredi kartlarınız sanıldığından fazlaca güvenli bir halde oluşturulur.
Çeşitli ülkelerin kimlik kartlarında, geçişlik numaralarında ve IMEI numaralarında bu algoritma iş koşturmacasındadır.
Birazcık uzaklara gidelim, Afrika taraflarına. cenup Afrika, kimlik kartlarını oluştururken Luhn algoritmasından yararlanmaktadır. Bu sefer de asla uzaklara gitmeyelim, telefonunuzu elinize alın ve *#06# kombinasyonunu telefonunuzda aratın.
Görüntüleyeceğiniz numaralar telefonunuzun IMEI numarasıdır. IMEI numaraları da Luhn algoritmasına gore oluşturulmuştur. Fazlaca etkileyeci değil mi?
Matematiği sevin şu sebeple hayatımızın her sahasında işimize yarıyor.
Malum bugün okullarda ve farklı eğitim kurumlarında ezbere matematik anlatımı yapılıyor. Çoğumuz bir defa de olsa matematik dersinde “Ben bunu öğrendim, şimdi benim ne işime yarayacak?” şeklinde sual sormuşuzdur.
Bir yazılım eğitmeni olarak şunu söyleyebilirim ki günlük dünyadaki her şeyde matematiğin izi var. Luhn algoritması da bunlardan yalnız bir tanesi.
İLGİLİ HABER
Çöpçatanlık Uygulamalarında Bir Türlü Eşleşemeyenler Toplansın: Algoritmayı Nasıl Sıfırlayabilirsiniz?
İLGİLİ HABER
