Hidrasyon ve Dehidrasyon Nedir ve Nelere Dikkat Edilmelidir?

Diri yaşamı için suyun ne denli dirimsel bir ehemmiyet taşıdığını siz de fazlaca iyi biliyor olmak zorundasınız. Peki, su tüketilmesi ile direkt ilişkili olan hidrasyon ve dehidrasyon kavramlarını evvelinden duymuş muydunuz? Bu dosyamızda, hidrasyon ve dehidrasyonu sizler için bütün detaylarıyla inceledik!

mavi gezegende suya gereksinim duymayan diri yok! İnsanlar, bitkiler, hayvanlar…Tamamımız yaşamlarımızı devam ettirebilmek için bedenimize kafi oranda su alabilmek durumundayız. Peki, insan için kafi miktar nedir? Vücudun su dengesi nasıl sağlanmış olur? kafi derecede su tüketilmediğinde neler olur? Gelin, bütün bu mevzulara daha yakından görelim!

1. Hidrasyon ne demektir?

Hidrasyon, vücudun performansını desteklemek için lüzumlu olan su miktarının daima belirli bir dengede tutulması olarak ifade ediliyor. Vücudun kaybetmiş olduğu su miktarı ile orantılı olarak yine su tüketilmesi gerekmektedir. Böylece vücut kaybetmiş olduğu su miktarını yine kazanıyor ve su dengesi sağlanmış olabilmektedir. Hidrasyon, bilhassa de ter atma yöntemiyle fazlaca sık sıvı kaybeden sporcular için büyük bir ehemmiyet taşıyor.

Sıhhat Bakanlığı tarafınca piyasaya sürülen bir çalışmada, insan vücudundaki su miktarının bebeklik döneminde yüzde 80 civarında iken ıslak ilerledikçe yüzde 60-50 seviyelerine indirilmiş olduğu ifade ediliyor. (Kaynak: “kafi derecede Su ve Sıvı Tüketiminin Önemi” T.C. Sıhhat Bakanlığı)

2. Dehidrasyon ne demektir?

Dehidrasyon, vücudun gereksinim duyduğu oranda su alımının gerçekleşmemesi durumunda ortaya çıkıyor. Öteki bir ifadeyle, vücudun almış olduğu su miktarının kaybetmiş olduğu ölçünün altında olması dehidrasyon olarak tanımlanıyor. Tüketilen su miktarı en uygun yol değerlerde olmasına karşın düzgüsel şartların üstünde gerçekleşen sıvı kaybı da buna yol açabiliyor.

2.1. Dehidrasyon Sebepleri Nedir?

Dehidrasyonun birden çok değişik sebebi olabiliyor. Bu nedenler içinde en yaygın olanı ise kişilerin, kendi istekleri ile vücutlarına kafi oranda su almamasından kaynaklanıyor. Kimi süre günlük rutinlerin dışına çıkılması, gün içinde spor şeklinde faaliyetlere normalin üstünde efor harcanması ve hastalıklar da dehidrasyona niçin olabiliyor.

Mevzu, bahis ilişkili bir araştırmada; dehidrasyon şikayeti yaşayan 393 şahıs tarafınca doldurulan anketlerin neticeleri, iştirakçilerin susuzluk nedenlerini şu biçimde kaydettiklerini gösteriyor:

Kaynak: BMC Public Health

İshal hastalığında, su kaybı ile beraber sodyum ve potasyum şeklinde bileşenler de kaybedildiğinden kimseler susuzluk hissi yaşamıyor. Bu şekilde durumlarda susuzluk hissini beklemeden kafi sıvının alınması gerekmektedir.

2.2. Gönüllü Dehidrasyona Karşı Alınabilecek Önlemler

İnsanların bir kısmı günlük olarak alması ihtiyaç duyulan sıvı miktarının fazlaca altında su tüketilmesi gerçekleştiriyor. Üstelik bunun tek sebebi de isteksizlik! Bütün canlılarda olduğu şeklinde insan vücudu için de oldukça mühim olan suyun kafi oranda tüketilmemesi, mental ve fizyolojik birden çok problemin başlangıcı olabiliyor. Su tüketilmesi mevzusundaki isteksizliğin giderilmesi için ise şu önlemler yeni bir yol olabiliyor:

Günlük su tüketim hedefleri ortaya çıkarmak
Belirli aralıklarla su içmeyi hatırlatan mobil uygulamaları kullanmak
Bir cam şişe ya da suluk taşıyarak gün içinde her an el altında su bulundurmak
Su içmekte zorlanılması halinde limon, tarçın ya da farklı aromalar ile suya değişik tatlar katmak

3. Dehidrasyon Emareleri Nedir?

Vücuda kafi oranda su alınmadığında dahi susuzluk hissi devamlı ortaya çıkmayabiliyor. Hatta bu his, dehidrasyon başladıktan fazlaca sonrasında ortaya çıkabiliyor. Bu yüzden vücudun su dengesini koruyabilmek adına dehidrasyon sebebiyle beliren çeşitli küçük emareleri bile gözlemlemek gerekmektedir. Dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan en yaygın dehidrasyon emareleri ise şu biçimde:

• İdrarın koyu renkte olması
• Ağız kuruluğu
• Halsizlik ve bitkinlik hissi
• Kafa dönmesi
• Bilişsel faaliyetlerde durgunluk
• Sinirli ruh hali

3.1. Vücuda Alınması Ihtiyaç duyulan Su ölçüyü Nasıl Hesaplanır?

Kişilerin fizyolojik özelliklerine bağlı olarak vücutlarına almaları ihtiyaç duyulan sıvı miktarı da farklılık gösteriyor. İnsan vücudunun gereksinim duyduğu günlük su gereksinimi, “kilogram (kilo) cinsinden vücut ağırlığı x 35 mililitre (ml)” formülü ile basitçe ve rahatça hesaplanabiliyor. Bu hesaplamaya gore; 70 kilogram ağırlığında olan bir insanoğlunun 2,450 ml, kısaca ortalama 2,5 litre su tüketmesi gerektiği ortaya çıkıyor. (Kaynak: ‘’kafi derecede Su ve Sıvı Tüketiminin Önemi’’ T.C. Sıhhat Bakanlığı)

4. Spor Icra eden Kişilerde Dehidrasyon Riski

Spor yaparken dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan pek fazlaca nokta bulunmakta. Bunların başlangıcında ise kafi oranda sıvı alımı geliyor. Fizyolojik aktivite yoğunluğundan meydana gelen gereğinden fazla terleme durumu, spor icra eden kişilerin öteki kişilere gore fazlaca daha çok sıvı kaybetmesine niçin olabilmektedir. Vücutlarına kaybettikleri oranda su almaya itina göstermesi ihtiyaç duyulan sporcular, bu aşamada dikkatsiz davrandıklarında performans düşüklüğü ve fazlaca daha mühim problemler yaşayabiliyor.

4.1. Spor Yaparken Dehidrasyon Mevzusunda Dikkat Edilmesi Gerekli olanlar

İnsan vücudunun mühim bir kısmının su olduğu düşünüldüğünde, sporcuların spor ve gereğinden fazla terleme neticesinde kaybetmiş olduğu su miktarını art kazanmalarının ne denli mühim olduğu anlaşılıyor. Kaybedilen su miktarı yine alınmadığında ise dehidrasyon meydana geliyor. Bu vaziyet spor faaliyetlerindeki performans düşüklüğünün yanında ayrıca bilişsel ve fizyolojik birden çok olumsuzluğu da bununla beraber getiriyor.

Sporcuların hususi olarak alabileceği dehidrasyon önlemlerini sıralamak gerekirse, ortaya şu şekilde bir tavsiye sıralaması çıkıyor:

• Vücudun hidrasyon seviyesi, kan değerleri ve idrar testi şeklinde ölçümlemelerle düzgün biçimde olarak takip edilmeli.
• Antrenman, spor, ağırlık kaldırma şeklinde aktivitelerin derhal peşinden ağırlık ölçümü sağlanarak vücutta bulunan sıvı kaybının oranı tespit edilmeli.
• Kaybedilmiş olduğu belirlenen su (sıvı ve elektrolit) miktarını dengeleyecek biçimde sıvı tüketilmeli.
• Sıvı tüketilmesi için susama hissinin ortaya çıkması beklenmemeli.
• Su tüketilmesi, gerekirse sporcular için geliştirilmiş hususi içerikli sıvı takviyeleri ile desteklenmeli.

4.2. Atletlerde Elektrolit Alımının Önemi

Karbonhidrat ve bilhassa de sodyum barındıran elektrolit içerikli sıvıların, sporcular tarafınca sürekli olarak tercih edilmesi gerekmektedir. Bunun sebebi olarak ise elektrolit alımının vücudun sıvı dengesini kısaca hidrasyonu sağlamaya olan katkıları gösteriliyor.

Elektrolit içerikli gıda ve sıvılar, vücutta su tutmayı sağlamalarının yanında ayrıca dehidrasyon başlamadan susama hissini de ortaya çıkarabiliyor. Susuzluk hissi ise kaybedilen sıvının yine vücuda alınmasını teşvik ederek hidrasyonun sağlanmasına katkıda bulunmakta.

*Bu sayfada verilen bilgiler tıbbi tavsiye ya da ikaz niteliği taşımamakta olup yalnızca data aktarımı amacıyla paylaşılmıştır. Günlük su tüketiminizi tekrardan düzene sokmak için rastgele bir karar almadan evvel, size hususi en uygun yol miktarı hekiminize danışarak öğrenmelisiniz.