Hayatı kâbusa çeviren fobi: Deprem korkusu nedir, nasıl geçer? Deprem fobisiyle başa çıkmanın 6 yolu

Kontrolümüz haricinde gerçekleşen depremin ne yazık ki neticelerini da kestiremiyoruz. Bu durumda gelişen belirsizlik kişide ürkü hali yaşatabildiği benzer biçimde bununla beraber dikkat edilmesi gereken bir korkuyu da bununla beraber getiriyor. Depremi yaşayanlarda ya da depremi yaşamasa da kontakt kanallarında, toplumsal medya platformlarında zerzele ilişkili haberlere ve görüntülere maruz kalanlarda travma kalabiliyor. Peki, zerzele korkusunu yenmek için neler deneyebiliriz? İşte uzmanlara bakılırsa zerzele korkusuyla kafa etmenin yolları…

DEPREM KORKUSU NEDİR?

Zelzele neticeleri tahmin edilemez bir naturel afet. Bundan dolayı denetim haricinde gelişen vakalar korkularımızı tetikleyebilir. Zelzele kaygısı bir diğer ismiyle ‘seismophobia’ ölü ve yitirme kaygısı ile ilişkilendirilir.

Zelzele kaygısı, öteki pek fazlaca fobinin aksine kişinin kendisinin tehlikeyle karşı karşıya olduğu bir meseleyle değil; ailesini yakınlarını, sevdiklerini yitirme endişesini tetikliyor. Depremin sertliği, yeri ne olursa olsun yaşanmış olan her zerzele birçoğumuzu negatif etkileyen ve korkumuzu depreştiren bir vaziyet. Sadece bir kısmı için zerzele korkudan da öte, yaşamı kâbusa çeviren bir fobi.

DEPREM (SEİSMOPHOBİA) KORKUSU BELİRTİLERİ

Zelzele benzer biçimde büyük bir tehlikeyle karşı karşıya kalan bireylerde en sık karşılaşılan emareler şunlardır:

• Depremle ilgili kâbuslar müşahade etmek
• Gece uykuya dalmakta ve uykuyu sürdürmekte güçlük çekmek
• Rastgele bir ses karşı irkilmek
• Ürkütücü, umarsızlık ve hiddet benzer biçimde negatif his durumları hayatı idame ettirmek
• Kendi veya sevdiklerimizin hayatıyla ilgili şiddetli kaygı hissi
• Şoka girme, uyuşma, inanmakta güçlük çekme
• Huzursuzluk
• Her an daha fena bir şey olacakmış benzer biçimde alarm durumda olma hali
• Günlük aktivitelere odaklanmakta güçlük
• İştah artması veya azalması
• Gün içinde travmatik vakayla ilgili anıların canlanması, vakayla ilgili kâbuslar görme

DEPREM KORKUSU NASIL YENİLİR?

Zelzele sonrası yaşanmış olan travma herkeste benzer etkiyi bırakmadığı benzer biçimde her insanın ruhsal dayanıklılığı, kafa etme becerisi ve toplumsal destek deposu değişik olabilir. Bilhassa kişinin depreme nerede ve nasıl yakalandığı da bu durumun sertliğini belirlemede etken bir unsur.

Uzmanlara bakılırsa zerzele korkunuzu yenmenizde muavin olacak yollar şöyleki:

İSTEKLİ OLUN

Her şeyden önce zerzele korkusunu hakikaten aşmaya odaklanmalısınız. İnanmanız bu fobiyi yenmenizde en mühim faktördür.

ODAK NOKTANIZI DEĞİŞTİRİN

Yaşamın akışında kendimize yer edinmeye çaba göstermek ve uğraşmak. Kısaca bir noktaya takılı kalmayıp başka odak noktaları bulmaya emek harcayarak hatıra yaşayın.

BAŞKA AKTİVİTELERE YÖNELİN

Günlük yaşantınıza mümkün olduğunca etken olarak devam etmeye, düzgüsel rutininizi sürdürmeye çalışın. Zihninizin kaygı verici düşüncelere saplanıp kalmasını önlemek için kendinizi oyalayacak aktivitelere katılın.

KORKUNUZU PAYLAŞIN

Yaşadığınız kaygı ve korkuları ailenizle, arkadaşlarınızla, sevenlerinizle paylaşın. Korkunuzu bastırmayın, anlaşılmayacağınız endişesiyle yaşadıklarınızı içinize atmayın. Paylaşın ve yeni bir yol yollarını ortaya çıkarmak için çevrenizden içsel destek alın. Hissettiklerinizi sesli olarak dile getirmeniz duygularınıza değişik bir açıdan bakmanızı sağlar.

ÖNLEMİNİZİ ALIN

Gerçekçi bir planlamayla, aşırıya kaçmadan ihtimaller içinde depremler için hazırlık yapın. familya üyelerinizi bu mevzuda bilgilendirin. Zelzele çantası oluşturmak kaygınızı azaltacaktır sadece zerzele çantasını gözünüzün önüne koyup her saniye depremi kendinize hatırlatmaktan kaçının. Acil vaziyet çantanızın rahat ulaşacağınız bir yerde olduğundan güvenli olun.

BESLENMENİN ÖNEMİNİ UNUTMAYIN

Sıhhatli beslenmeye dikkat edin. Günlük yiyecek rutininizi aksatmayın. Sağlığınıza ziyan verecek alkollü içecekler içmeyin.

Zelzele kaygısı tedavisi sürecinde gaye kişiye bu kaygi ile başa çıkma becerisi kazandırmaktır. Zelzele herkeste kaygıya sebep olabilir sadece uzmanlar iki haftayı geçen bir süreden sonrasında hâlâ fazlaca yoğun ürkütücü ve kaygı yaşayanların, günlük yaşama art dönmekte zorlananların, bir an evvel yetkin ve uzman destek almalarını öneriyor.

DEPREM KORKUSU NASIL GEÇER?

Depremin derhal arkasından yaşanabilecek gereğinden fazla ürkütücü, ne yaptığını bilmez halde hissetme, duyguları hissedememe, tepki verememe, bulunmuş olduğu ortamı veya durumu tam algılayamama, otomatik devinim etme benzer biçimde durumların yaşanabileceğini ifade eden Prof. Dr. Aksoy, “Zelzele yaşamış kişilerde bütün bu belirtilerin görülmesi olağandır. Sadece bu şikayetler azalmıyorsa, yaşamınızı güçleştiriyorsa, kafa etmede zorlanıyorsanız, bölgedeki size yardımı olmaya hazır ruh sağlığı uzmanlarına veya ruh sağlığı uzmanı var olan sıhhat merkezlerine başvurmalısınız” şeklinde ifade etti.

Yaşanılan vakaları konuşmaktan kaçınılmaması icap ettiğinin altını çizen Prof. Dr. Aksoy, “Duygularınızı, üzüntünüzü bastırmaya çabalamayın. Bu vakayla ilgili his ve düşüncelerinizi çevrenizdekiler ile paylaşın. Yaşamın anlamını tasavvur edin ve geleceğe yönelik planlar hayata geçirmeye çalışın” ifade etti.