Havrita adlı uygulama ve web sitesi, geçtiğimiz hafta sonu süresince dikkat edilmesi gereken bir gündem yarattı. Anne görüş #HavritaKapatılsın üstünde yoğunlaşsa da bu çağrılarda kullanılan görüntülerin bazılarının gerçekleri yansıtmadığı tespit edildi. Uygulamayı destekleyenler de başıboş köpeklerin insan hayatına tehdidi üstüne yoğunlaşan #HavritaHayatKurtarır çağrısı üstünde birleşmiş durumda.
Geldiğimiz noktada mevzunun hayvanseverlik bağlamından uzaklaştığını; gerçeği yansıtmayan görsellerle büyüyen gündemin ve amacından sapan tartışmaların aslen hayvanlara karşı nefret duyan fertleri nasıl ortaya çıkardığını müşaahade ediyoruz. bundan böyle net biçimde görülüyor ki Havrita tartışmaları, ne sokaktaki canlar için ne de kitlelerin sokaklarda rahatça dolaşabilmeleri için net bir yeni bir yol getirmiyor. Peki niçin?
Mevzuya yeni iç olanlar için baştan başlamış olalım: Sokaklarda dolaşan ‘başıboş köpek haritası’ olma amacıyla kurulan Havrita isminde bir uygulama vardı ve bu uygulama kapatıldı:
Uygulama açıklanan gayesi sokaklarda bir çok vakit çeteleşen ve kimi zaman de saldırgan tavırlar sergileyebilen köpeklerin yerini işaretlemek, bu mevzuda hem kullanıcılarına aynı zamanda resmi makamlara data vermek.
Nitekim uygulamanın bu kadar açık uçlu biçimde tasarlanması, fena niyetli kişilerin kendi gaddar çözümlerini geliştirmesine zemin hazırlıyor:
Sokak hayvanlarının ve bilhassa köpeklerin insan hayatına karşı dikkat edilmesi gereken bir tehdit bulunduğunu, dirimsel bir sorun kelam konusu olmasa bile -özellikle çeteleşen köpeklerin- rahatlık bozduğunu ifade eden dikkat edilmesi gereken bir kitle var.
#HavritaYaşatır derken sokak köpekleri değil, insanoğlu kastediliyor. Tek amacın ‘çeteleşen sokak köpeklerinin yerini bilgi almak olduğu’ vurgulanıyor:
Sadece bu açık uçlu gaye, toplumdaki fena niyetli kişileri ortaya çıkarıyor:
Sokak köpeklerinin çeteleşip saldırgan tavırlar sergilemesi, bilhassa şehrileşmenin yoğun olduğu yerlerde kişilere problem yaşatabiliyor. Nitekim bu çete ve köpeklerin yerlerinin işaretlenmiş olması, hayvanları hakkaten sevmeyen ve ölmelerini isteyen insanları harekete geçiyor.
Sadece sebebi ne olursa olsun ‘sokakta başıboş köpek görmeyi istemeyenlerin’ söyledikleri, sertlik yanlısı ve bir canlıya gözünü bile kırpmadan, sorgusuz sualsiz, sebepsiz yere ziyan verebilecek şahıs veya kişileri ortaya çıkarıyor. Bir bakıma bizim şeklinde karar verme yetisine haiz olamayan, tekrar bizim yüzümüzden sokaklarda hayatı idame ettirmek zorunda kalan canlar; öldürülebiliyor!
Diyelim ki sokakta yürürken gördüğünüz bir köpeği Havrita üstünden işaretlediniz…
Yaşadığınız deneyime bağlı olarak, işaretleme yaparken gördüğünüz hayvanın ‘desteğe muhtaç bulunduğunu’ veya ‘saldırgan tavırlar sergilediğini’ açıklamak isteyebilirsiniz. Kısaca amacınız; yaşadığınız, şahit olduğunuz deneyime bakılırsa değişebilir. Bir başka deyişle o an destek olamadığınız bir hayvanın yaşamını yardımcı olmak veya saldırgan tavırları nedeniyle başka kitlelerin o bölgeye yaklaşmasını engellemek istemiş olabilirsiniz.
İşte tam da bu aşamada yerini belirlediğiniz hayvanın sağlığı, harita üstünde o işareti gören kişinin yaklaşımına bağlı olarak değişmiş olur. İşareti görenler, o hayvanları bulup onlara ziyan verebilecekleri şeklinde muavin da olabilirler. Sadece Havrita cephesinde görüşler bu hayvanların uyutulması veya hayat, yaşam süresince barınaklara kapatılması yönünde.
#HavritaKapatılsın kampanyasını başlatan ‘Pati Koruyucuları Derneği’ adıyla etkinlik gösteren ve Paw Guards adlı oluşumdu:
PawGuards, 16 Haziran tarihinde Twitter’da Havrita’nın hayvan ölümlerine yol açmış olduğu, konumu işaretlenen hayvanların ertesi gün ölü bulunmuş olduğu veya kaybolduğu belirtmişti. Sadece PawGuards’a bakılırsa Havrita yalnız hayvanları fişleyip öldürme amacıyla kullanılmıyor; topluluğun iddiasına toplumsal bir harekete neden olabilecek ‘bireysel silahlanma’ çağrıları bile yapılıyor.
Nitekim PawGuards topluluğunun bağlı olduğu Pati Koruyucuları Derneği üstüne de dikkat edilmesi gereken şüpheler var. Hatırlayanlarınız olabilecektir.:
Yayıncı ‘Jahrein’ Ahmet Netice’un yukarıdaki videoda açıklamış olduğu olayın özeti şöyleki: PawGuards topluluğu aslen bir derneğe değil kâr gayesi güden şirkete bağlı. Hatta e-ticarete dayalı bir iş modeliyle ‘bağış’ toplayabiliyor. Dernekle hiçbir resmi bağları olmadığı söylenen, sadece buna karşın bütün operasyonun başlangıcında bulunduğunu ifade eden Erkin Erdoğdu’nun pek oldukça suçtan yargı giydirilmiş olduğu ifade ediliyor. Bu iddiaları, e-ticaret kanalıyla bağış toplandığını ya da kendisinin hiçbir resmi bağının olmadığını reddetmiyor Erdoğdu.
İLGİLİ HABER
Jahrein’in Paw Guards Ile alakalı ‘Dolandırıcılık’ İddiaları Gündemde: İşte Bütün Yaşananlar ve Gelen Tepkiler
Şimdi Erdoğdu’nun #HavritaKapatılsın çağrısı yapmış olduğu şu paylaşıma yakından görelim:
Paylaşımda kullanılan resim aslen Mart 2022’de, Muğla’da yaşanmış olan bir hayvan cinayetine ilişkin:
Havrita ise Mayıs 2022’de kurulmuş bir servis, doğrusu Erdoğdu’nun paylaşmış olduğu vaka aslen Havrita ile ilişkili değil:
havrita.com’un WHOIS sorgu neticesi
Kıyılan bir can üstünden meydana getirilen haberlerin gerçekliğini sorgulama ihtimaliniz oldukça daha düşük. Bu sebeple ve naturel olarak hayvanseverler basitçe ve rahatça yönlendirilebiliyor, yalnız belirli bir noktaya öfkelenebiliyorlar. Kısaca onların gözünde bir hedef belirlenmiş olabilmektedir. Netice itibariyle bir cana kıyılmış mı, kıyılmış. Ne yazık ve ıstırap ki bunu değiştiremiyoruz.
Erdoğdu’nun paylaşımı üstüne haberin gerçek olmadığı kullanıcılar tarafınca tweetin altında belirtilmiş durumda. Sadece bu detayı öğrenen Jahrein ve topluluğu; aslına bakarsan evvelinden karşı karşıya geldiği PawGuars’a yönelik somut bir adım atma fırsatına haiz oldu. Kısaca haberin yalan olduğu bilgisinin ilk deposu Jahrein değil, öteki kullanıcılardı. Jahrein bunu, doğrusu mevcud bir gerçeği topluluğu aracılığı ile duyurusunu gerçekleştirdi.
PawGuards’ın yalan haberlere dayanan iddiaları ünlüleri de harekete geçiriyor. Pek oldukça ad iddiaların deposu ve içeriğini sorgulamadan, kapatılmadan öncesinde Havrita’nın ‘katliam amaçlı bir uygulama’ olduğu görüşünde:
Yukarıdaki videoda Gazeteci Cüneyt Özdemir’in özetlediği mevzu, bahis, aslen yalnız hayvanseverlikle ilişkili değil. Duygulara hitap eden bir önermenin sorgusuz sualsiz ret ya da kabul görebileceğini özetliyor aslen.
Yeni bir yol hayvanları uyutmak mı yoksa sıhhatli barınaklarda yaşatmak ve planlı kısırlaştırma ile çoğalmalarını engellemek mi?
İşte tartışmaların taraflarını keskinleştiren mevzu, bahis da tam olarak bu. Faaliyetleri ve gelmektedir kaynakları hakkında şüpheler her ne ölçüde yoğun olsa da PawGuards, yüzlerce hatta binlerce üyesi ve hayvanların hayatta kalmalarını isteyen kişilerle benzer fikirde.
Yalan havadis, bilgi, salık görüntülerinin kullanan ve dernekleri temsil eden gerçek kişilerin tam olarak güvenilir olmadıklarını gösteriyor bizlere. Sadece bu düşündükleri ve hayvanların yaşamasını savundukları çizginin yanlış bulunduğunu sözcüklerle ifade etmek için kafi değil. örnek olarak PawGuards’ın eleştirilen tarafı, Havrita vakasından evvel ortaya atılan ve hayvanseverlerin duygularını kullandığına yönelik ortaya çıkan yeni bilgiler ve iddialar.
Jahrein’in sesi olduğu ve Havrita’nın yaşattığını ifade eden tarafa bakılırsa hayvanlar kontrollü bir halde uyutulmalı, barınaklarda yaşatılmalı. Bu barınaklara yetkili kurumlar tarafınca yatırım yapılmalı, nüfus artışı uyutulma kanalıyla denetim altına alınmalı.
Netice: Sosyal paylaşım platformunda kimin haklı bulunduğunu tartışırken gerçekleri unutuyoruz. İki gerçek var:
- Sokak köpeklerinin kontrolsüz çoğalması insan yaşamını tehdit edebiliyor.
- Sadece masum hayvanların yaşamı da tehdit altında.
İnsanlar tarafınca ömür alanı olarak belirlenen şehirlerde hayvanların başıboş dolaşmaları ve bunun bundan böyle insan yaşamını tehdit eder boyuta yetişmesi hayvanların suçu değil. İnsanlar şeklinde muhakeme kabiliyeti olmayan canlıları suçlu duyuru edip gaddar cezalar kesmeden evvel meydana getirilen hataları çözmekte yarar var.
Aslına bakarsanız dünyaya gelen bir canı alabilmek yerine, probleminin oldukça oldukça öncesinde ‘planlı kısırlaştırma’ ve ‘ömür koşulları iyi barınakların inşa edilmesi’ şeklinde farklı önlemlerin alınması kulağa daha mantıklı geliyor. Sadece Twitter şeklinde yankı odalarında dolaşırken haklı olma çabasına, insanları dolandırma amacıyla yürütülen tartışmaların hiçbir yeni bir yol getirmediğini müşahade etmek gerekmektedir.
