Avatar Filmi Aslında Bilimle Ters Düşüyor: Peki Neden?

Hollywood’un en tanınmış yönetmenlerinden kabul edilen James Cameron, uzun bir aradan sonrasında Avatar serisinin devamı niteliğindeki film gösterime soktu. tekrar görsel şölen yaratan bu film, adeta asla var olmayan bir gezegende çekilmiş bir naturel hayat belgeseli benzer biçimde duruyordu. Peki hakkaten de bu filmdeki Pandora benzer biçimde bir gezegen gerçek olabilir miydi? 

Elimizde bilimin sağlamış olduğu veriler var. Bu da bizim, gördüğümüz şeylerin bilimsel olarak gerçek olabilme ihtimalini değerlendirebilmemizi sağlıyor. örnek olarak devasa bir böcek gördüğümüzde bunun niçin olabileceğini atmosferdeki nitrojene bağlayabiliyoruz. Peki Avatar için vaziyet nedir?

Avatar, bilimi ne kadar önemsiyor?

James Cameron, kendi ilim kurguları içinde epik hikayeler anlatmayı seven bir insan. Bu vaziyet Aliens’te de böyleydi The Abyss’te de, hatta ilk iki Terminatör filmimizde de böyleydi. Geri plandaki ilim tutarlı olsun, gerçekçi olsun diye bilim adamlarından yardım alıyor. Hatta Stephen Baxter tarafınca “The Science of Avatar” adlı bir kitap bile var. 

Bu kadarla da kalmayan Cameron, farklı bilim adamlarından gezegendeki bitkilerin nasıl gözükebileceğine, hayvanların nasıl olabileceğine dair fikirler de almayı dikkatsizlik etmemiş. Şu demek oluyor ki “Burada devasa bir ağaç olsun, burada sekiz kollu beş ayaklı bir mahluk gezsin, fazlaca havalı durur” benzer biçimde bir vaziyet laf konusu değil.

Pandora’daki yaşama geçmeden Pandora’ya bir görelim.

Gezegenlerin yaşamı desteklemesi için belli şartlara haiz olması gerekmektedir. Yoksa değil o gezegende hayat oluşturmak, mangal bile yakamazsınız. O yüzden de öncelikli olarak gezegenimizin yerini ortaya çıkarmak gerekmektedir.

Avatar filmlerinin geçmiş olduğu Pandora adlı gezegen, aslen bir uydu.

Satürn benzeri bir gaz devinin uydusu olarak Alpha Centauri sistemi içinde yer ediniyor. Şu demek oluyor ki Dünya’ya bir tek 4.4 ziya seneyi uzaklıktaki bir kurgusal gök cismi. Tamam şimdiye kadar kendi sistemimiz haricinde bir uydu görmedik fakat trilyonlarca yıldız var, illa bir tanesinin sisteminde bir uydu olduğu bilinmektedir. James Webb feza Teleskopu’nun birkaç sene içinde bu nevi bir bulgu yapmasına hemen hemen kati gözüyle bakılıyor.

Her şeyden önce yakınsak evrim diye bir kavram var ve bu kavrama bakılırsa birbirine benzemekte iki ortamda aşağı yukarı benzemekte yapılar ortaya çıkar. Birbirine sık karıştırılan köpek cinslerinin benzemekte coğrafyalarda ortaya çıkması benzer biçimde düşünebilirsiniz. Pandora’yı ölçüp tartmak ve karar vermeye çalışmak için de bu metodu kullanabiliriz.

Pandora’nın dev tropik ağaçları, uydunun ve gezegeninin yaşanabilir bölgede bulunduğunu gösteriyor; kısaca yıldızına en uygun yol yakınlıkta. Doğal bu bölgede fazlaca büyük bir ışınım problemi olabilecektir. zira gezegen ve yıldız arasındaki çekime takılmış olan elektron ve iyonlar dikkat edilmesi gereken bir mesele meydana getiriyor. Bu vaziyet Erendiz ile uyduları içinde da var, oradan bilmekteyiz.

Uydurma metalsiz başka gezegende geçen teknoloji da ne bileyim…

Hollywood’da ve umumi anne akım beyaz perdede dikkat edilmesi gereken bir Avrupa-ABD tesiri müşahade etmek mümkün. Bu yüzden de pek fazlaca kurgusal eserde gidip sağı solu kolonileştirme, acaip ender bir metalin karteli olma sevdasına düşmüş birileri bulunmakta. Bu acaip metalimiz Avatar’da da Unobtanium. Teknik olarak bu araç-gereç oda sıcaklığında kullanılabilen bir süperiletken. Manyetik alanlarda havada durabilen, teknolojik cihazları etkileyebilen bir mineral olarak bu uydunun başına gelenlerden de görevli. 

Pandora’da bu metalin, daha doğrusu mineralin bulunduğunu ve yüzeye yakın bölgelerde bulunabildiğini bilmekteyiz. Eskiden de insanlığın çeşitli metalleri yüzeye yakın yerlerde veya direkt yüzeyde bulup kullandıklarını bilmekteyiz. bu cihetten bakınca yeni bir materyal bulunması mümkün.

Bir de canlılara bakmasak mı?

Canlılar olmasa Avatar fazlaca anlam ifade etmeyen bir seri olabilirdi. Pandora’nın canlılarını incelerken göz önüne almamız ihtiyaç duyulan iki nokta var: Atmosferi bizim gezegenimizdekinden daha yoğun, bir de yerçekimi daha azca. Karbondioksit ve H2S yüzünden atmosferi insanoğlu için zehirlidir. Daha azca yer çekimi, gördüğümüz daha uzun ağaçların, canlıların ve doğal ki gezegenin insansıları Na’Vi’lerin boyunun daha uzun olmasına tesir etmiş olabilir. çünkü astronotlar da daha düşük veya sıfır yerçekimi olan ortamlarda boy atmış olarak yaşıyor. 

Çeşitli canlıların varlığı veya yapısı ise Dünya’dakinden daha eski bir yaşama işaret ediyor. Bunu da 6 uzuvlu canlıların gelişmişliğinden anlıyoruz. Daha azca yer çekimi olan bir yerde niçin yaratıkların altı uzuvlu bulunduğunu idrak etmek birazcık güç olsa da, Dünya’da da bilhassa daha minik boyutlu canlıların daha çok uzuvları bulunduğunu müşaahade ediyoruz. Vakit içinde değişik bir evrim laf konusu olabilir. 

Burun deliklerinin yeri, Pandora’nın canlıları penceresinden mühim bir farklılık. Burun deliklerinin bu canlıların çoğu zaman gövdelerinde yer aldığını müşaahade ediyoruz. Şu demek oluyor ki ağız-burun ikilisinde olduğu benzer biçimde solunum ve hazım sistemleri birleşik parçalara haiz değil. Na’Vi’ler ise açıkçası pek de gerçekçi değil, bilhassa de ağaçlarda yaşadıkları düşünüldüğünde.

Peki Avatar ne kadar tutarlı?

James Cameron’ın bir dünya oluşturma mevzusunda başarıya ulaşmış bulunduğunu ve aklındaki gezegeni fazlaca iyi anlattığı mevzusunda asla kuşkurekli,devamlı yok. Tutarlılık konusu ise birazcık daha tartışmalı. Bir kere karbondioksit ve hidrojen sülfürü bir araya getirdiğimizde, havanın dengeli bir karışımı olması pek mümkün gözükmüyor. 

İkinci mesele ise unobtainium ilişkili ve bu mesele, teknik olarak mineral olan bir yapının unobtainite olmaması bile değil. Nasıl olabilmektedir da her türlü elektronik sistemi etkileyebilen, kendi manyetik alanını meydana getiren bu süperiletken, Avatar’ları kullanmayı elde eden bağlantıyı niçin bozmuyor? 

nihayet olarak da Na’Vi’ler ilişkili dikkat çeken bir nokta var sadece bu bir tutarsızlıktan fazlaca bir tasarım tercihi. Na’Vi’ler memeli canlılar değil sadece fizyolojik yapılarının bundan haberi yok. Normal olarak ki bunun sebebi bu uzaylıları bizlere son derece benzemekte biçimde tasarlayabilmek.